31 Ağustos

Olaylar

1876 - V. Murat tahttan indirildi; yerine kardeşi II. Abdülhamit padişah oldu.

1886 - Charleston-Güney Carolina'da deprem; 100 kişi öldü.

1890 - Brüksel Genel Senedi ile köle ticareti yasaklandı.

1910 - Zeytinburnu'nda İmalat-ı Harbiye tarafından o zaman ki İstanbul merkezli MKE Ankaragücü kuruldu.

1913 - Batı Trakya Türk Cumhuriyeti, kuruldu.

1918 - Vahdettin padişah oldu. O gün, Osmanlı tarihindeki son kılıç kuşanma töreni yapılmış oldu.

1928 - Bertolt Brecht'in Üç Kuruşluk Opera adlı oyununun ilk gösterimi Berlin'de yapıldı.

1930 - Türkiye'de vilayet ve şehremanetinin birleştirilmesine karar verildi. Valiler, aynı zamanda belediye başkanı oldu.

1939 - Almanya’da yaptırılan Batıray denizaltısı denize indirildi.

1966 - Irak ordusu, Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin elindeki Erbil kentini ele geçirdi.

1970 - İzmir'de Akdeniz Oyunları'nın yapılacağı Halkapınar spor tesisleri inşaat sırasında yandı.

1986 - Bir Meksika yolcu uçağı ile küçük bir uçak, Cerritos-California üzerinde havada çarpıştı. Uçaklardaki 67 ve yerdeki 15 kişi öldü.

1986 - Karadeniz'de bir Sovyet yolcu gemisi, bir tanker ile çarpışarak battı: 423 kişi öldü.

1988 - Türkiye ile Gürcistan arasında Sarp Sınır Kapısı açıldı.

1988 - Kuzey Irak'tan kaçan Iraklılar, Türkiye sınırlarından geçmeye başladılar.

1991 - Kırgızistan, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.

1995 - Westwood Studios, Command & Conquer serisinin ilk oyunu olan "Command & Conquer"ı piyasaya sürdü.

1997 - Prenses Diana ile arkadaşı Dodi Al-Fayed, Paris'te bir trafik kazasında öldüler.

1998 - Kuzey Kore ilk uydusunu fırlattı.

1999 - Boeing 737-200 tipi bir yolcu uçağı Buenos Aires'ten kalkışı sırasında düştü; 67 kişi öldü.

2005 - Bağdat'ta bir köprüde meydana gelen izdihamda yaklaşık 1000 kişi öldü.

2010 - Irak Savaşı, ABD başkanı Barack Obama'nın konuşmasıyla resmen bitti.

Doğumlar

12 - Caligula, Roma imparatoru (ö. 41)

161 - Commodus, Roma imparatoru (ö. 192)

1569 - Cihangir, Babür imparatoru (ö. 1627)

1663 - Guillaume Amontons, Fransız fizikçi (ö. 1705)

1786 - Michel-Eugène Chevreul, Fransız kimyager (ö. 1889)

1821 - Hermann von Helmholtz, Alman fizyolog (ö. 1894)

1834 - Amilcare Ponchielli, İtalyan besteci (ö. 1886)

1868 - Musahipzade Celal, Türk oyun yazarı (ö. 1959)

1870 - Maria Montessori, İtalyan eğitimci (ö. 1952)

1897 - Fredric March, ABD'li oyuncu (ö. 1975)

1908 - William Saroyan, ABD'li oyun yazarı ve romancı (ö. 1981)

1915 - Raif Aybar, Türk siyasetçi (ö. 2005)

1917 - Turgut Sunalp, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1999)

1928 - James Coburn, ABD'li oyuncu (ö. 2002)

1935 - Frank Robinson(en), ABD'li beyzbolcu

1945 - Van Morrison, Kuzey İrlandalı müzisyen

1948 - Holger Osieck, Alman teknik direktör

1948 - Rudolf Schenker, Alman gitarist (Scorpions)

1949 - Richard Gere, ABD'li aktör

1949 - H. David Politzer, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi

1954 - Robert Koçaryan, Ermenistan Cumhuriyeti'nin 2. Devlet Başkanı

1955 - Edwin Moses, ABD'li atlet

1970 - Nikola Gruevski, Makedonya Başbakanı

1970 - Rania el Abdullah, Ürdün Kraliçesi

1972 - Chris Tucker, ABD'li oyuncu ve komedyen

1976 - Roque Júnior, Brezilyalı futbolcu

1977 - Jeff Hardy, ABD'li profesyonel güreşçi

1979 - Mickie James, ABD'li profesyonel güreşçi

1979 - Ivan Cvetkov, Bulgar asıllı Hollandalı futbolcu

1982 - José Reina, İspanyol futbolcu

1985 - Mabel Matiz, Türk şarkıcı

1990 - Oliver Adams, ABD'li aktör

Ölümler

869 - Buharî, İslam bilgini (d. 810)

1795 - François-André Danican Philidor, Fransız satranççı ve besteci (d. 1726)

1811 - Louis Antoine de Bougainville, Fransız amiral ve kâşif (Begonvil bitkisini keşfetti) (d. 1729)

1867 - Charles Baudelaire, Fransız şair (d. 1821)

1920 - Wilhelm Wundt, Alman psikolog (d. 1832)

1941 - Marina İvanovna Tsvetayeva, Rus şair (d. 1892)

1951 - Mazhar Osman Usman, Türk ruh ve sinir hastalıkları uzmanı (d. 1884)

1963 - Georges Braque, Fransız kübist ressam (d. 1882)

1967 - Ilya Ehrenburg, Sovyet yazar (d. 1891)

1969 - Rocky Marciano, ABD'li boksör (d. 1923)

1973 - John Ford, ABD'li film yönetmeni (d. 1894)

1986 - Henry Moore, İngiliz heykeltıraş (d. 1898)

1986 - Urho Kekkonen, Fin politikacı (d. 1900)

1997 - Diana Frances Spencer, Galler Prensesi (d. 1961)

Tatiller ve Özel Günler

- Kurtuluş : Uşak'ın Sivaslı ilçesinin Yunan işgalinden kurtuluşu (1922)

- Polonya Dayanışma Günü

- Kırgızistan Bağımsızlık Günü

- Trinidad Tobago Bağımsızlık Günü

30 Ağustos

Olaylar

1071 - Malazgirt zaferi ile Alparslan'ın komutasındaki Türkler Anadolu'ya girmeye başladı.

1908 - Hicaz Demiryolu açıldı.

1914 - Alman sahil topçu müfrezesi, Çanakkale Boğazı’nın her iki yakasındaki istihkâmlarda göreve başladı. Bu istihkâmların komutasına Alman Amiral Von Usedom atandı.

1918 - Lenin'in vurulması: Bolşevik lider Vladimir Lenin'e suikast girişimi gerçekleşti. Lenin, ağır yaralanmasına rağmen suikastten sağ kurtulmuştur.

1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın bizzat yönettiği Dumlupınar Meydan Muharebesi, Türk Ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlandı. Yunan Ordusu Başkomutanı Nikolaos Trikupis ve kurmayları esir edildi.

1924 - Gazi Mustafa Kemal Paşa, Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin ikinci yıl dönümünde, Dumlupınar'da Meçhul Asker Anıtının temelini attı.

1924 - Türkiye İş Bankası, ilk işlemini yaparak faaliyetlerine başladı. Bankanın kuruluş sermayesi 1 milyon liraydı.

1925 - Mustafa Kemal Paşa, "Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz. En doğru ve en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyyedir" dedi.

1930 - Ankara-Sivas demiryolu hattı ve Sivas İstasyonu, Başbakan İsmet Paşa'nın konuşmasıyla hizmete açıldı.

1937 - Van Gölü'nde ilk vapur seferi yapıldı.

1937 - Atatürk'ün manevi kızı Sabiha Gökçen'e, 1935'te girdiği Eskişehir Hava Mektebi'nde, tayyareci diploması verildi.

1941 - Alman ordusu 900 gün sürecek Leningrad kuşatmasını başlattı.

1952 - Erzurum'da Aziziye Anıtı açıldı.

1955 - Londra Konferansı'nda Kıbrıs sorunu ele alındı. İngiltere Kıbrıs'ta üçlü bir yönetim önerdi. Yunanistan ise ada halkının geleceğini kendinin belirlemesini istedi. Toplantıya Türkiye'den Dışişleri Bakan Vekili Fatin Rüştü Zorlu katıldı.

1963 - Kremlin ile Beyaz Saray arasında doğrudan görüşmeyi sağlayacak "kırmızı telefon" hattı devreye girdi.

1971 - İstanbul Televizyonu deneme yayınlarına başladı.

1974 - BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'taki çarpışmalar yüzünden evlerini terk edenlerin güven içinde geri dönmelerine izin verilmesini öngören Fransa, İngiltere, Avusturya ortak karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti.

1977 - Milli yüzücü Erdal Acet, Manş Denizi'ni 9 saat 4 dakikada geçti. Bu mesafedeki en iyi 10 derece sıralamasına girdi.

1977 - Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı.

1981 - İran Devlet Başkanı Muhammed Ali Recai ve Başbakan Muhammed Cevad Bahomar bombalı saldırı sonucu öldürüldü.

1985 - Uluslararası Af Örgütü BM İnsan Hakları Komisyonu'na bir rapor gönderdi. Raporda, Bulgaristan'da Türk azınlığa karşı girişilen Bulgarlaştırma kampanyasına son verilmesi istendi.

1988 - Irak ordusundan kaçan binlerce Kürt Türkiye sınırına yığılmıştı. Hükümet sınırları açmaya karar verdi. Binlerce Kürt Hakkari'nin Çukurca ve Uludere ilçelerine sığındı.

1992 - Güvenlik güçleri ile İran'dan Türkiye'ye giren 300 kadar PKK militanı çatıştı; 100 militan ve 10 güvenlik görevlisi öldü.

1995 - NATO, Bosnalı Sırplara karşı hava harekatı başlattı. Kararlı Güç Harekatı, İkinci Dünya Savaşı'ndan beri Avrupa'daki en yoğun bombardımanlardan biri oldu.

Doğumlar

1748 - Jacques-Louis David, Fransız ressam (ö. 1825)

1797 - Mary Shelley, İngiliz yazar (ö. 1851)

1811 - Theophile Gautier, Fransız şair ve romancı (ö. 1872)

1852 - Jacobus Henricus van 't Hoff, Hollandalı Nobel Kimya Ödülü sahibi kimyacı (ö. 1911)

1871 - Ernest Rutherford, İngiliz fizikçi (ö. 1937)

1879 - Rıza Nur, Türk siyasetçi, yazar ve hekim (ö. 1942)

1884 - Theodor Svedberg, İsveçli kimyager (ö. 1971)

1913 - Richard Stone, İngiliz ekonomist (ö. 1991)

1930 - Warren Buffett, ABD'li girişimci

1937 - Bruce McLaren, Yeni Zelandalı araba yarışçısı (ö. 1970)

1941 - Zafer Kantarcıoğlu, Türk hukukçu

1942 - Zafer Ergin, Türk tiyatro oyuncusu

1951 - Gediminas Kirkilas, Litvanyalı siyasetçi

1954 - Alexander Lukashenko, Belarus devlet başkanı

1958 - Anna Politkovskaya, Rus gazeteci (ö. 2006)

1961 - Yusuf Erbay, Türk bürokrat

1961 - Zafer Algöz, sinema ve dizi oyuncusu.

1962 - Alexander Litvinenko, Rus KGB üyesi (ö. 2006)

1962 - Zafer Tüzün, Türk futbolcu ve teknik direktör

1963 - Michael Chiklis, ABD'li oyuncu

1963 - Paul Oakenfold, İngiliz DJ

1966 - Zafer Şanlı, Bas gitarist, müzisyen, söz yazarı, besteci, aranjör

1969 - Zafer Çeviker, Simfer'in efsanevi müdürlerinden

1972 - Cameron Diaz, ABD'li oyuncu ve model

1972 - Pavel Nedvěd, Çek futbolcu

1974 - Kemal Tunçeri, Türk basketbolcu

1975 - Marina Anissina, Rus asıllı Fransız buz patenci

1978 - Tuna Yılmaz, Sinema eleştirmeni, yazar.

1982 - Andy Roddick, ABD'li tenisçi

1983 - Jonne Aaron, Finlandiyalı müzisyen

1986 - Zafer Yelen, Türk futbolcu

Ölümler

1483 - XI. Louis, Fransa Kralı (d. 1423)

1935 - Henri Barbusse, Fransız romancı ve gazeteci (d. 1873)

1935 - Namık İsmail, Türk ressam (d. 1890)

1938 - Max Factor, Kozmetik üreticisi (d. 1877)

1940 - J.J. Thomson, İngiliz Nobel Fizik Ödülü sahibi fizikçi (d. 1856)

1971 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (d. 1906)

1979 - Jean Seberg, ABD'li oyuncu (d. 1938)

1988 - Eren Eyüboğlu, Türk ressam (d. 1907)

1993 - Taner Şener, Türk ses sanatçısı

1995 - Fischer Black, ABD'li ekonomist (d. 1938)

1997 - Ernest Wilimowski, Polonyalı-Alman futbolcu (d. 1916)

2000 - Gürdal Tosun, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1967)

2003 - Charles Bronson ABD'li aktör (d. 1921)

2005 - Nihat Akçan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen (d. 1926)

2006 - Glenn Ford, ABD'li aktör (d. 1916)

2006 - Necip Mahfuz, Mısırlı yazar (d. 1911)

2008 - Gilberto Rincón Gallardo, Meksikalı politikacı (d. 1939)

2015 - Wes Craven, ABD'li film yönetmeni, yapımcı ve senarist (d. 1939)

2015 - Oliver Sacks, İngiliz nörolog ve yazar (d. 1933)

Tatiller ve Özel Günler

- Türkiye Zafer Bayramı

- Kurtuluş : Denizli'nin Çivril ilçesinin Yunan işgalinden kurtuluşu (1922)

- Kurtuluş : Kütahya'nın Yunan işgalinden kurtuluşu (1922)

- Kurtuluş : Kütahya'nın Dumlupınar ilçesinin Yunan işgalinden kurtuluşu (1922)

- Kurtuluş : Manisa'nın Demirci ilçesinin Yunan işgalinden kurtuluşu (1922)

29 Ağustos

Olaylar

1521 - Belgrad, Osmanlı Ordusu tarafından fethedildi.

1526 - Kanuni Sultan Süleyman, Macar ordusunu Mohaç'ta büyük bir yenilgiye uğrattı.

1541 - Osmanlı ordusu Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'i ele geçirdi.

1756 - Prusya Kralı II. Frederick, Saksonya'ya saldırdı; Yedi Yıl Savaşları başladı.

1825 - Portekiz, Brezilya'nın bağımsızlığını tanıdı.

1831 - Michael Faraday, elektromanyetik indüksiyonu keşfetti.

1842 - İngiltere ile Çin arasında "Afyon Savaşı"nı sona erdiren Nanking Antlaşması imzalandı.

1855 - Osmanlı'da ilk telgraf görüşmesi yapıldı. İstanbul-Edirne, İstanbul-Şumnu hattının tamamlanmasıyla ilk telgraf Şumnu'dan İstanbul'a gönderildi. Kırım Savaşı'ndan bilgi veren telgrafta, Müttefik askerleri Sivastopol'a girmişlerdir. yazılıydı. Türk birlikleri de müttefikler arasındaydı.

1885 - Gottlieb Daimler ilk motosiklet patentini aldı.

1898 - Goodyear şirketinin kuruluşu.

1907 - Québec köprüsü inşaası sırasında çöktü: 75 işçi öldü.

1915 - İkinci Anafartalar Muharebesi kazanıldı.

1918 - Polonya bağımsızlığını ilan etti.

1924 - Almanya, müttefiklerce hazırlanan Dawes Planı'nı onayladı. Bu plana göre Almanya savaş tazminatı ödeyecek.

1929 - Graf Zeppelin'in hava gemisi, 21 gün süren dünya turunu tamamlayarak Lakehurst'a döndü.

1933 - Almanya'da Yahudiler toplama kamplarına gönderilmeye başlandı.

1938 - Askeri Mahkeme, Nazım Hikmet'i orduyu kışkırttığı gerekçesiyle 28 yıl 4 ay hapis cezasına mahkûm etti.

1947 - ABD'li bilim insanları, nükleer güç için plütonyumu parçalamayı başardılar.

1949 - SSCB ilk atom bombasını Kazakistan'da test etti.

1955 - Kıbrıs Konferansı Londra'da toplandı.

1964 - İzmir Fuarı'nda ABD, SSCB ve Mısır pavyonları tahrip edildi; 80 kişi gözaltına alındı.

1966 - Mısırlı yazar ve Müslüman Kardeşler hareketinin lideri Seyyid Kutub idam edildi.

1988 - Irak ordusunun saldırısından kaçan binlerce Kürt Türkiye sınırına yığıldı.

1994 - Yavuz Özkan'ın yönettiği "Bir Sonbahar Hikayesi" filmi İskenderiye 10. Uluslararası Film Festivali'nde en iyi kadın oyuncu, en iyi erkek oyuncu ve en iyi senaryo ödüllerini aldı.

1996 - Vnukovo havayollarına ait Tupolev Tu-154 tipi bir yolcu uçağı Arktik Spitsbergen adasına düştü: 141 kişi öldü.

1996 - Türkiye İsrail ile ikinci bir askeri anlaşma yaptı.

2003 - Irak'lı Şii liderlerden Ayetullah Seyit Muhammed Bekir el-Hakim, bombalı bir suikast sonucu, Necef'te camii çıkışında öldürüldü.

2005 - Katrina Kasırgası, Louisiana'dan Florida'ya kadar olan bölgede 1836 kişinin ölümüne ve 115 milyar dolar zarara neden oldu.

2009 - Orhaniye olayları

Doğumlar

1632 - John Locke, İngiliz filozof (ö. 1704)

1809 - Oliver Wendell Holmes, ABD'li yazar (ö. 1894)

1898 - Preston Sturges, ABD'li film yönetmeni, senarist, oyun yazarı (ö. 1959)

1915 - Ingrid Bergman, İsveçli sinema oyuncusu (ö. 1982)

1920 - Charlie Parker, ABD'li caz sanatçısı (ö. 1955)

1923 - Richard Attenborough, İngiliz aktör ve yönetmen (ö. 2014)

1924 - Dinah Washington, ABD'li blues ve caz şarkıcısı (ö. 1963)

1947 - James Hunt, İngiliz F1 pilotu (ö. 1993)

1956 - Viv Anderson, İngiliz futbolcu

1958 - Michael Jackson, ABD'li müzisyen (ö. 2009)

1967 - Jiří Růžek, Çek fotoğrafçı

1973 - Thomas Tuchel, Alman teknik direktör, eski futbolcu

1974 - Muhammet Ali Kurtuluş, Belçikalı futbolcu

1977 - John Hensley, ABD'li oyuncu

1978 - Volkan Arslan, Türk futbolcu

1993 - Liam Payne, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı

Ölümler

886 - I. Basileios, Bizans imparatoru (d. 811)

1123 - I. Øystein, Norveç kralı (d. 1088)

1526 - II. Lajos, Macaristan ve Bohemya kralı (savaşta öldü) (d. 1506)

1533 - Atahualpa, Peru'nun son İnka kralı

1904 - V. Murat, Osmanlı padişahı (d. 1840)

1960 - David Diop, Senegalli şair (d. 1927)

1966 - Seyyid Kutup, Mısır'lı yazar ve fikir adamı (d. 1906)

1982 - Ingrid Bergman, İsveçli sinema oyuncusu (d. 1915)

1986 - Fatoş Balkır, Türk şarkıcı, tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı (d. 1940)

1987 - Lee Marvin, ABD'li aktör (d. 1924)

1995 - Frank Perry, ABD'li film yönetmeni (d. 1930)

2001 - Francisco Rabal (Paco Rabal), İspanyol aktör (d. 1926)

2002 - Hasan Yalçın, 68 Gençlik Hareketi önderlerinden, İP Genel Başkan Yardımcısı

2012 - Yurtsan Atakan, Türk gazeteci, bilişim yazarı (d. 1963)

2014 - Tuncay Gürel, Türk oyuncu (d. 1939)

28 Ağustos

Olaylar

1499 - Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Mora yarımadasında Venedik kontrolünde kalan son kale olan İnebahtı'yı fethetti.

1521 - Osmanlı ordusu, Belgrad'ı (eski adıyla Nándorfehérvár) fethetti.

1789 - William Herschel, Satürn'ün yeni ay'ını keşfetti.

1845 - Scientific American dergisinin ilk sayısı yayımlandı.

1898 - Caleb Bradham, ürettiği karbonatlı içeceğin adını "Pepsi-Cola" olarak değiştirdi.

1907 - UPS, James E. Casey tarafından Seattle, Washington'da kuruldu.

1916 - Almanya, Romanya'ya savaş ilan etti.

1916 - İtalya, Almanya'ya savaş ilan etti.

1924 - Gürcistan'da muhalefet SSCB'ye karşı isyan başlattı.

1934 - Üsküdar-Kadıköy tramvay hattının ilk denemesi yapıldı.

1954 - Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Savarona yatı ile Yugoslavya'ya gitti.

1963 - ABD'de Güney'den başlayan "Sivil Haklar Yürüyüşü" Washington, D.C.'de Lincoln anıtı önünde son buldu. Martin Luther King, Jr., 200.000 kişiye hitaben I have a dream - bir hayalim var- diye başlayan ünlü konuşmasını yaptı.

1964 - Ankara'da 20 bin genç ABD Büyükelçiliği'ne yürüdü, Yunanistan Büyükelçiliği taşlandı.

1974 - Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralinde elektrik üretilmeye başlandı.

1979 - Nesrin Olgun, Manş Denizi'ni yüzerek geçen ilk Türk kızı oldu.

1987 - Yapımı 20 yılda tamamlanan Kocatepe Camii, Başbakan Turgut Özal tarafından açıldı.

1988 - Almanya'daki Ramstein hava üssünde yapılan havacılık gösterileri sırasında, İtalya Hava Kuvvetleri gösteri takımının üç uçağı havada çarpışarak seyircilerin üzerine düştü; 75 kişi öldü, 346 kişi yaralandı.

1990 - Irak, Kuveyt'i yeni bölgesi ilan etti.

1990 - Illinois'te kasırga: 28 kişi öldü.

1991 - Ukrayna, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.

1991 - Mikhail Gorbachev, Sovyet Komünist Partisi sekreterliğinden istifa etti.

1995 - Markale Katliamı: 37 kişi öldü, 90 kişi de yaralandı. Bu olay, NATO askeri müdahalesine gerekçe oldu.

1996 - Prens Charles ile Prenses Diana boşandılar.

1999 - 23 Nisan 1999'dan önce işlenmiş suçları kapsayan af yasa tasarısı, TBMM'de kabul edildi.

2001 - Üzeyir Garih'in öldürülmesiyle ilgili aranan İstanbul Hasdal Mekanize Alay Komutanlığı'nda askerliğini yapan er Yener Yermez firar etti.

2003 - Turquality Projesinin hukuki alt yapısını oluşturulmak üzere Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu'nun 2003/3 sayılı "Türk Ürünlerinin Yurt Dışında Markalaşması ve Türk Malı İmajının Oluşturulmasına ilişkin Tebliğ"i yürürlüğe girmiştir.

2006 - PKK bağlantılı bir örgütün üstlendiği uzaktan kumandalı bombalı saldırı sonucu, Antalya'da İlter Avşar (18), İmran Arık (20) ve Baki Baykurt adlı kişiler yaşamını yitirdi.

2007 - Abdullah Gül 339 oyla TBMM tarafından 11.Cumhurbaşkanı seçildi.

Doğumlar

1749 - Johann Wolfgang von Goethe, Alman şair ve oyun yazarı (ö. 1832)

1801 - Antoine Augustin Cournot, Fransız matematikçi (ö. 1877)

1871 - Tunalı Hilmi Bey, Türk siyasetçi ve Türkçülük hareketinin önde gelen isimlerinden (ö. 1928)

1899 - Andrey Platonov, Rus yazar (ö. 1951)

1899 - Charles Boyer, Fransız oyuncu (ö. 1978)

1910 - Tjalling Koopmans, Hollandalı ekonomist (ö. 1985)

1916 - C. Wright Mills, ABD'li sosyolog (ö. 1962)

1916 - Jack Vance, ABD'li yazar (ö. 2013)

1919 - Sir Godfrey Hounsfield, Nobel ödüllü İngiliz mühendis, mucit (Bilgisayarlı tomografi) (ö. 2004)

1925 - Arkady Strugatsky, Rus romancı (ö. 1991)

1943 - Uğur Dündar, gazeteci ve televizyoncu

1957 - Manolo Preciado, İspanyol teknik adam ve eski futbolcu (ö. 2012)

1960 - Romerito, Paraguaylı eski futbolcu

1962 - David Fincher, ABD'li yönetmen

1965 - Shania Twain, Kanadalı şarkıcı

1968 - Billy Boyd, İskoç aktör

1969 - Jack Black, ABD'li oyuncu ve müzisyen

1971 - Todd Eldredge, ABD'li buz patenci

1974 - Halil Altınköprü, Türk Müzisyen

1976 - Cornel Frăsineanu, Romanyalı futbolcu.

1979 - Leonardo Andres Iglesias, Arjantinli futbolcu

1981 - Agata Wróbel, Polonyalı halterci

1982 - LeAnn Rimes, ABD'li şarkıcı

1982 - Thiago Motta, Brezilyalı futbolcu

1986 - Armie Hammer, ABD'li oyuncu

1990 - Bojan Krkić, İspanyol futbolcu

Ölümler

388 - Magnus Maximus, Roma imparatoru (d. 335)

430 - Augustine of Hippo, Kuzey Afrikalı teolog (d. 354)

1645 - Hugo Grotius, Hollandalı filozof, yazar (d. 1583)

1903 - Frederick Law Olmsted, ABD'li mimar (d. 1822)

1943 - III. Boris, Bulgaristan çarı (d. 1894)

1978 - Robert Shaw, İngiliz aktör, yazar (d. 1927)

1985 - Ruth Gordon, ABD'li aktris (D. 1896)

1987 - John Huston, ABD'li yönetmen (d. 1906)

1993 - Edward Palmer Thompson, İngiliz tarihçi (d. 1924)

1993 - Oben Güney, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1938)

1999 - Turgut Sunalp, Türk asker ve siyasetçi (d. 1917)

2007 - Antonio Puerta, İspanyol futbolcu (d. 1984)

2008 - İlhan Berk, Türk şair (d. 1918)

2015 - Oktay Akbal, Türk gazeteci, yazar (d. 1923)

Tatiller ve Özel Günler

- Kurtuluş : Bingöl'ün Solhan ilçesinin Ermeni ve Rus işgalinden kurtuluşu (1918)

- Hong Kong Kurtuluş Günü

- Filipinler Millî Kahramanlar Günü

Tutti Frutti

90'lardan başka bir efsane. Başka versiyonları var mıydı bilemiyorum ama biz iki versiyonunu izledik; Tutti Frutti ve Colpo Grosso. İlki Alman yapımıydı, ikincisi İtalyan ve sanırım orijinal olan da İtalyan versiyonuydu. Chin Chin şarkısını dönemi yaşayan çoğu insan hatırlar. Bir de sunucu Hugo Egon Balder'i. Adam hem sevimli hem de komikti, bir de bunların yanında etrafında 16 tane yarı çıplak kız vardı. Daha ne olsun? O dönemki ergenlerin bir nevi idolüydü. Yıllar sonra Hugo'nun Alman krautrock gruplarından Birth Control'de 1968 yılında davul çaldığını öğrendiğimde ne diyeceğimi de bilemedim.

Neyse hatırlayın ve eğlenin!

27 Ağustos

Olaylar

1389 - I. Murat, Sırp güçlerine karşı Kosova Meydan Muharebesi'ni kazandı. Murat Hüdavendigar, zaferden sonra savaş alanını dolaşırken, yaralı Sırp Miloş Obiliç'in hançer darbesiyle öldü.

1783 - Montgolfier Kardeşler, hidrojen gazıyla doldurdukları ilk balonu uçurdular.

1859 - Dünyanın ilk petrol kuyusu ABD’nin Pensilvanya eyaletinde açıldı.

1892 - New York Metropolitan opera binası yandı.

1908 - Hicaz Demiryolu hizmete girdi. İstanbul'dan Medine'ye ilk tren kalktı.

1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan işgali altında bulunan Afyon'u geri aldı.

1925 - Mustafa Kemal Paşa, sivil elbisesi ve panama şapka ile İnebolu Türkocağı'nda ünlü şapka nutkunu verdi. Şapka giyilmesine ilişkin kanun da 25 Kasım 1925'te kabul edildi.

1927 - Mustafa Kemal Paşa'ya suikast hazırlanmak üzere Sisam'dan Anadolu'ya geçen Hacı Sami ölü, arkadaşları yaralı ele geçirildi.

1945 - Vârisleri Sultan II. Abdülhamit'in miras davasını kazandı. II. Abdülhamit'in mirası 400 milyon dolardı.

1947 - Cezayir, Fransa'dan bağımsızlığını istedi.

1950 - BBC kanalı, ilk deniz aşırı yayınını Fransa'ya yaptı.

1958 - İlk stereo plaklar piyasaya çıktı.

1959 - SSCB uzay aracı Sputnik-3 içinde iki köpekle birlikte uzaya fırlatıldı.

1964 - Türkiye'deki ilk ABD aleyhtarı gösteri, ABD'nin Kıbrıs konusundaki tutumu nedeniyle Ankara'da yapıldı.

1978 - Birmanya Hava Yolları'na ait bir uçak havada infilak etti, içindeki 14 kişi öldü.

1979 - Hindistan'ın son genel valisi Lord Louis Mountbatten, İrlanda açıklarında demirli bulunan yatına IRA (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) tarafından yerleştirilen bombanın patlamasıyla öldü.

1994 - 171 kişiyle iniş yapan THY uçağı, pistten savrulup Florya yolunu geçti, tren raylarına bir metre kala kayaya çarparak durdu.

2002 - Tokyo'da bir mahkeme ilk kez, Japonya'nın II. Dünya Savaşı sırasında ve öncesinde biyolojik silah kullandığını kabul ederken, 180 Çinli'nin, biyolojik silah programının kurbanı oldukları gerekçesiyle bulunduğu tazminat talebini reddetti.

2003 - Mars'ın Dünya'ya en yakın geçişi 60 bin yıl aradan sonra gerçekleşti.

2007- Yunanistan'daki orman yangınları ülkenin 3'te birinin bulunduğu Mora Yarımadası'nın 3'te 2'sini vurdu. 62 kişinin hayatını kaybetmesi ve yangının kontrol altına alınamamasıyla olağanüstü hâl ilan edildi.

Doğumlar

1770 - Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Alman filozof (ö. 1831)

1858 - Giuseppe Peano, İtalyan matematikçi (ö. 1932)

1874 - Carl Bosch, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1940)

1884 - Vincent Auriol, Fransa devlet başkanı (ö. 1966)

1890 - Man Ray, ABD'li fotoğrafçı (ö. 1976)

1906 - Ed Gein, ABD'li seri katil (ö. 1984)

1908 - Lyndon B. Johnson, ABD'nin 36. başkanı (ö. 1973)

1916 - Halet Çambel, Türk arkeolog (ö. 2014)

1929 - İra Levin, Amerikalı yazar (ö. 2007)

1932 - Antonia Fraser, İngiliz yazar

1936 - Joel Kovel, ABD'li politikacı

1938 - Tanju Okan, Türk şarkıcı, müzisyen ve sinema oyuncusu (ö.1996)

1941 - Cesaria Evora, folk şarkıcısı

1947 - Halil Berktay, Türk tarihçi

1953 - Peter Stormare, İsveçli oyuncu

1959 - Gerhard Berger, Avusturyalı araba yarışçısı

1959 - Jeanette Winterson, İngiliz yazar

1970 - Tony Kanal, İngiliz müzisyen (No Doubt)

1972 - Dalip Singh, Hint profesyonel güreşçi

1973 - Burak Kut, Türk şarkıcı, oyuncu

1976 - Mark Webber, Avustralyalı otomobil yarışçısı

1976 - Carlos Moya, İspanyol tenisçi

1977 - Deco, Portekizli futbolcu

1977 - Mase, ABD'li rapçi

1980 - Begüm Kütük Yaşaroğlu, Türk oyuncu

1982 - Bergüzar Korel, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu

1984 - Sulley Muntari, Ganalı futbolcu

1989 - Çağan Atakan Arslan, Türk kick boks ve muay thai sporcusu

Ölümler

1577 - Titian, İtalyan sanatçı (d. 1477)

1590 - V. Sixtus, Papa (d. 1521)

1922 - Albay Reşat Bey, Türk asker (d. 1879)

1937 - Ali Ekrem Bolayır, Türk şair (d. 1867)

1937 - John Russell Pope, ABD’li mimar (d. 1874)

1950 - Cesare Pavese, İtalyan şair, romancı ve öykücü (intihar) (d. 1908)

1958 - Ernest Lawrence, ABD'li fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1901)

1963 - W. E. B. Du Bois, ABD'li sosyolog (d. 1868)

1965 - Le Corbusier, İsviçreli mimar (d. 1887)

1975 - Haile Selassie, Etiyopya imparatoru (d. 1892)

1975 - İsmet Uluğ, Fenerbahçe'nin eski futbolcusu ve kulüp başkanı (d. 1901)

1976 - Mukesh, Hint şarkıcı (d. 1923)

1979 - Aka Gündüz Kutbay, Türk ney ustası (d. 1934)

1982 - Atilla Altıkat, Türkiye’nin Ottawa Büyükelçiliği Askeri Ateşesi (silahlı saldırı sonucu) (d. 1937)

1990 - Stevie Ray Vaughan, ABD'li blues gitaristi (d. 1954)

2003 - Pierre Poujade, Fransız politikacı (d. 1920)

2007 - Şakir Süter, Türk gazeteci (d. 1950)

2008 - Orhan Günşiray, Türk sinema sanatçısı (d. 1928)

Tatiller ve Özel Günler

- Kurtuluş : Afyon'un Yunan işgalinden kurtuluşu (1922)

- Kurtuluş : Afyon'un Sincanlı ilçesinin Yunan işgalinden kurtuluşu (1922)

Yasemin Evcim İle Gece Jimnastiği

Dünkü Macit beni otomobillendir reklamı yazısında bahsedince bugün Yasemin Evcim ile Gece Jimnastiğini hatırlamamak olmaz tabi. Yine 90'lı yılların başından bir TV efsanesi. Saat geç olduğunda kalabalık bir topluluğun içindeyseniz "saat kaç oldu?", "kaçta başlıyodu?" gibi sorular duyardınız. Hepsi de Yasemin Evcim izlemek içindi. Gece gece jimnastik olur mu demeyin. Bal gibi oluyordu işte. Gerçi Yasemin Evcim'in yaptığı ile izleyenlerin yaptığı jimnastik aynı mıydı orasını pek kestiremiyorum.

Bir yandan hala "helal olsun kadına, o yıllarda hiç çekinmeden yaptı bunu" derken diğer yandan da cinsel açlığın had safhada olduğu bir yerde bunu yaparak, bedenini Macit'tekine benzer bir kaygıyla göstererek bu programa imza atmış olmasına da uyuz oluyorum.

İzleyin ve hatırlayın! Estetik kaygılarla, geçmişimizin eğlenceli bir dönemi olarak hatırlayın! 4 saatte bir 1 kadına tecavüz edilen bir ülkede yaşadığımızı unutmadan izleyin!

Dırıt dırırıt dıdıdı dırıt dırırıt...

26 Ağustos

Olaylar

1071 - Büyük Selçuklu hükümdarı Alp Arslan komutasındaki ordunun, Bizans ordularını yenmesiyle Malazgirt Meydan Muharebesi kazanıldı.

1789 - Fransa Meclisi "İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi"ni kabul etti.

1920 - ABD'de kadınlar ilk kez oy kullandı.

1921 - Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın Sakarya Meydan Muharebesi'ndeki emri: Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.

1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Batı Cephesi'nde Yunan Ordusu'na genel bir Taarruza başladı. Türk Ordusu Başkomutanı Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa taarruzu bizzat Kocatepe'den idare ediyordu.

1924 - İş Bankası kuruldu. İlk genel müdürü eski İktisat Vekili, Mübadele İmar ve İskan Bakanlığından ayrılan Celal (Bayar) Bey oldu. İş Bankası'nın kuruluş sermayesi 1 milyon liraydı.

1932 - İzmir Fuarı açıldı.

1932 - Türkiye'de ilk kez yapılan Büyükdere'deki yüzme yarışlarında İstanbul ekibi birinci oldu.

1936 - Birleşik Krallık, -Süveyş Kanalı dışında- Mısır'a bağımsızlığını verdi.

1936 - İlk sesli televizyon gösterimi BBC kanalından yapıldı.

1947 - Recep Peker Hükümeti Meclis'ten güvenoyu aldı. 35 CHP'li vekil aleyhte oy verdi.

1957 - Transistörlü radyo piyasaya sürüldü. 1927'de yalnızca 7 olan radyo alıcısı sayısı, 1950'lerde 300 bini aştı.

1972 - Mizah dergisi Gırgır, Oğuz Aral yönetiminde yayımlanmaya başladı.

1986 - Kamerun'da volkanik gölden çıkan karbondioksit ve hidrojen gazlarının karışımı sonucu 1500 kişi öldü.

1991 - İstinye Tersanesi kapatıldı.

2000 - İş Kuleleri tamamlandı.

2002 - Anıtkabir'de yeniden oluşturulan Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından açıldı.

Doğumlar

1676 - Robert Walpole, İngiliz siyasetçi, ilk İngiltere başbakanı (ö. 1745)

1740 - Joseph Michel Montgolfier, Fransız havacı ve sıcak hava balonunun kaşifi (ö. 1810)

1743 - Antoine Lavoisier, Fransız kimyacı (ö. 1794)

1880 - Guillaume Apollinaire, gerçeküstücü şair (ö. 1918)

1885 - Jules Romains, Ünanimizm olarak bilinen edebiyat akımının kurucusu Fransız romancı, oyun yazarı, ve şair

1886 - Dora Gabe, Bulgar şair, yazar, çevirmen ve aktivist (ö. 1983)

1886 - Rudolf Belling, Alman heykeltıraş (ö. 1972).

1904 - Christopher Isherwood, yazar

1910 - Rahibe Teresa, Arnavutluk doğumlu rahibe (ö. 1997)

1914 - Fazıl Hüsnü Dağlarca, Türk şair (ö. 2008)

1914 - Julio Cortázar, eserlerinde varoluşsal sorgulamayla deneysel yazım tekniklerini birleştiren Arjantinli roman ve kısa öykü yazarı (ö. 1984)

1922 - Çetin Karamanbey, Türk sinemacı, gazeteci (ö. 1995)

1950 - Ahmet Özhan, Türk şarkıcı ve oyuncu

1960 - Branford Marsalis, ABD'li jazz saksafoncu, besteci

1961 - Fahrudin Ömeroviç, eski Bosna-Hersekli futbolcu, antrenör

1962 - Tariq Ramadan, İslamolog, entelektüel, akademisyen

1963 - Kürşat Başar, Türk yazar, köşe yazarı, televizyoncu, senarist

1970 - Melissa McCarthy, ABD'li aktris ve komedyen

1976 - Can Gazalcı, Türk öykü ve roman yazarı

1979 - Yağmur Sarıgül Türk besteci ve maNga grubun elektro gitaristi

1982 - Gamze Özçelik, Türk oyuncu, sunucu, manken, model

1982 - Tuğçe Kazaz, Türk manken, model, oyuncu

1986 - Colin Kâzım Richards, Türk futbolcu

1986 - Tori Black, Amerika'lı porno yıldızı

Ölümler

1666 - Frans Hals, Hollandalı ressam (d. 1580) yaklaşık

1723 - Anton van Leeuwenhoek, Hollandalı bilim insanı (d. 1632)

1895 - Friedrich Miescher, İsviçeli biyolog (d. 1844)

1910 - William James, Amerikalı yazar ve ruh bilimci (d. 1842)

1930 - Lon Chaney, Sr., ABD'li oyuncu (d. 1883)

1943 - Bimen Şen, Türk bestekâr (d. 1873)

1956 - Ralph Vaughan Williams, İngiliz besteci (d. 1872)

1968 - Cemal Tollu, Türk ressam (d. 1899)

1968 - Kay Francis, ABD'li oyuncu (d. 1899)

1974 - Adem Yavuz, Kıbrıs Harekatında öldürülen Türk gazeteci (d. 1943)

1974 - Charles Lindbergh Atlas Okyanusu'nu uçakla geçen ilk pilot (d. 1902)

1978 - Charles Boyer, Fransız oyuncu (d. 1899)

1979 - Mika Waltari, Finlandiyalı yazar (d. 1908)

1980 - Tex Avery, ABD'li çizgi film ressamı (Bugs Bunny vb) (d. 1908)

1989 - Irving Stone, ABD'li yazar (b. 1903)

1997 - Füreya Koral, Türkiye'nin ilk kadın seramik sanatçısı (b. 1910)

2004 - Laura Branigan, ABD'li şarkıcı (d. 1952)

2006 - Muzaffer Buyrukçu, Türk yazar (d. 1928)

Macit Beni Otomobillendir!

90'lı yılların başı. İlk özel TV Magic Box Star 1 kurulmuş. Yıllarca TRT egemenliğinde kalan TV'de sansürle uğraşıp dururken birden hayatımıza Tutti Frutti'ler, Yasemin Evcim'ler girmeye başlamış. Milletçe biz de azıtmışız tabi. Alttaki reklam dönmeye başlamış. Bir taraftan komik ve masumane gibi algılansa da "Macit beni otomobillendir" diyen kadının repliği bittikten sonra bornozunu düşürmesi şimdi izlendiğinde mide bulandırıcı geliyor. Mesele kadının çıplak kalması ve az sonra sevişecek olmaları değil elbet. Asıl mesele kadının istediğini alabilmek için vücudunu anında sunabilen bir varlık olarak gösterilmesinde yatıyor. Kötü reklam için bile çok "ucuz" bir düşünce ama akılda da kaldı işte. Hakikaten iyisi kötüsü yok bunun, akılda kalanı makbul. Ortada İmar Bankası kalmadı ama Macit'i çoğumuz hatırlıyoruz.

25 Ağustos

Olaylar

1758 - Yedi Yıl Savaşları: Prusya Kralı II. Frederick, Rus ordusunu yendi.

1768 - James Cook ilk yolculuğuna başladı.

1825 - Uruguay, Brezilya'dan bağımsızlığını ilan etti.

1830 - Belçika Devrimi başladı.

1928 - Arnavutluk'ta Başkan Ahmet Zogo kendini kral ilan etti.

1933 - İtalya ile Sovyetler Birliği saldırmazlık antlaşması imzaladı.

1933 - Sichuan-Çin'de deprem: 9000 kişi öldü.

1936 - Aralarında Stalin'in eski arkadaşları Grigori Zinovyev ve Leon Kamanev'in de bulunduğu Sovyetler Birliği'nin önde gelen yöneticilerinden 16 kişi kurşuna dizildi.

1940 - Alman savaş uçakları Londra'yı bombalamaya başladı.

1941 - Guderian'ın 2. Panzer Grubu, Desna Nehri'ni geçerek Kiev yönünde taarruzu başlatı. Kiev Muharebesi başlamış oldu.

1944 - Paris, Alman işgalinden kurtuldu.

1954 - Bir askeri uçak Eskişehir üzerinde düştü; pilotla birlikte 10 kişi öldü.

1954 - Volkan dergisi yazarı Nihat Yazar Atatürk'e hakaretten 2 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1965 - Türk Sinematek derneği kuruldu.

1967 - 3 gün süren 1. Olağanüstü Kongrede, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS), Fakir Baykurt'u genel başkan seçti.

1968 - Koç Grubu 'Diners Club' kredi kartı ile alışverişi Türkiye'ye getirdi.

1970 - 18 şeker fabrikasında 21 bin işçi grevde.

1971 - İstanbul'da yayımlanan Fransızca Journal d'Orient gazetesi kapandı. Gazete 54 yıldan beri yayımlanıyordu.

1971 - Özel yüksekokulların devletleştirilmesini öngören tasarı yasalaştı.

1981 - Voyager 2, Satürn'ün yakınından geçti.

1991 - Belarus, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.

1997 - Kasparov, IBM Deeper Blue 2'ye karşı 2-1 yenildi. Bu bir dünya satranç şampiyonunun bilgisayara yenildiği ilk karşılaşma oldu.

1999 - Kadınların 58, erkeklerin 60 yaşında 7000 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilecekleri yasalaştı.

2000 - UEFA Kupası şampiyonu Galatasaray, Şampiyonlar Ligi Şampiyonu Real Madrid'i 2-1 yenerek Süper Kupa'yı kazandı.

2010 - Çin'de içinde 91 kişinin bulunduğu Henan Havayolları'na ait Brezilya yapımı Ebmraer 190 tipi yolcu uçağı ülkenin kuzeydoğusunda düştü. 43 yolcunun yaşamını yitirdiği kazada 53 yolcu kurtuldu.

Doğumlar

1530 - IV. İvan, Korkunç İvan adıyla tanınan Rus çarı (ö. 1584)

1819 - Allan Pinkerton, ABD'li özel dedektif (ö. 1884)

1912 - Erich Honecker, Alman politikacı (ö. 1994)

1916 - Frederick Chapman Robbins, Nobel ödülü kazanmış ABD'li mikrobiyolog (ö. 2003)

1916 - Van Johnson, ABD'li oyuncu (ö. 2008)

1918 - Leonard Bernstein, "West Side Story", Batı Yakasının Hikayesi filminin de müziğini yapan Amerikalı besteci ve orkestra şefi (ö. 1990)

1930 - Sean Connery, İskoç sinema oyuncusu

1938 - Frederick Forsyth, ilk romanı "Çakal" ile ünlenen, İngiliz gerilim yazarı

1944 - Pat Martino, ABD'li caz müzisyeni

1949 - Martin Amis, İngiliz yazar

1958 - Tim Burton, ABD'li film yönetmeni

1966 - Derek Sherinian, ABD'li müzisyen

1967 - Giovanni Perricelli, İtalyan atlet

1967 - Mireya Luis, Kübalı voleybolcu

1968 - Rafet El Roman, Türk şarkıcı

1972 - Gülben Ergen, popüler müzik sanatçısı ve dizi oyuncusu

1973 - Fatih Akın, Türk film yönetmeni

1974 - Ege Göktuna, Türk müzisyen, hukukçu, akademisyen

1977 - Jonathan Togo, ABD'li aktör

1979 - Şebnem Bozoklu, Türk oyuncu

1981 - Rachel Bilson, ABD'li aktris

1987 - Blake Lively, ABD'li kadın sinema oyuncusu

1987 - Seray Altay, Türk voleybolcu

1990 - Aras Bulut İynemli, Türk dizi oyuncusu

Ölümler

383 - Gratian, Batı Roma imparatoru (d. 359)

1774 - Niccolò Jommelli, İtalyan besteci (d. 1714)

1822 - William Herschel, Almanya doğumlu İngiliz astronom (d. 1738)

1867 - Michael Faraday, İngiliz bilim insanı (d. 1791)

1900 - Friedrich Nietzsche, Alman filozof (d. 1844)

1904 - Henri Fantin-Latour, Fransız ressam (d. 1836)

1908 - Henri Becquerel, Fransız fizikçi (d. 1852)

1956 - Alfred Kinsey, ABD'li biyolog, entomoloji ve zooloji profesörü (d. 1894)

1963 - Suphi Kaner, Türk sinema oyuncusu, yönetmen, senarist, yapımcı (İntihar) (d. 1933)

1967 - Paul Muni, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda doğmuş ABD'li aktör (d. 1895)

1976 - Eyvind Johnson, Nobel ödüllü İsveçli yazar (d. 1900)

1982 - Abdülbaki Gölpınarlı, Türk edebiyat tarihçisi ve çevirmen (d. 1900)

1984 - Truman Capote, ABD'li yazar (d. 1924)

1992 - Nisa Serezli, Türk sinema, tiyatro ve seslendirme sanatçısı (d. 1924)

1993 - Ali Avni Çelebi, Türk ressam (d. 1904)

2001 - Üzeyir Garih, Türk işadamı ve yazar (d. 1929)

2001 - Aaliyah, ABD'li şarkıcı, oyuncu (d. 1979)

2006 - Silva Gabudikyan, Ermeni şair (d. 1919)

2009 - Edward Kennedy, ABD Massachusetts senatörü, Başkan John F. Kennedy'nin kardeşi (d. 1932)

2012 - Neil Armstrong, ABD'li astronot, Ay'a ayak basan ilk insan (d. 1930)

İki Dünya Savaşıyor - Poul Anderson

Jack Vance'in En Son Kale'sinden sonra insanın içindeki bilimkurgusal merağa ve açlığa çok iyi gelen İki Dünya Savaşıyor (The War Of Two Worlds)'dan bahsetmemek olmaz. İskandinav kökenli Poul Anderson'un 1959 yılında yayınladığı bu kısacık ama bir o kadar da etkili kitabı değerli kılan şeyi anca sonuna dek okuduğunuzda anlıyorsunuz. O nedenle bu etkiyi betimlemeye çalışmıyorum hiç.

1959 tarihli olup da geleceğin olası durumlarından birini bu kadar gerçekçi anlatabilen, araya aksiyon ve polisiye sosunu katabilen, az miktarda bahsettiği teknolojinin yazıldığı tarihten 50 yıl sonra bile sakil durmamasını sağlayabilen, insani duygu durumlarını es geçmeden bizim için devasa sayılabilecek bir savaşın nedenlerini, anlamsızlığını ve her durumda umut olabileceğini kısa, öz anlatmayı başaran bir yazar ve kitabını okumuş olmak da benim için ayrı bir keyif tabi.

2040'lı yıllar... Dünya ve Mars arasındaki savaş insanların yenilgisiyle sonuçlanmıştır. Her ne kadar savaşın bir kazananı ve bir kaybedeni olsa da temelde her iki taraf da yenilmiştir. Çünkü iki taraf da ekonomik anlamda çökmüş, sosyal anlamda ağır yaralar almış ve milyonlarca insan ve Marslı ölmüştür. Ay'da ve dünyada üslenmiş olan Marslılar herşeyi kontrol etmekte, dünyalı askerler de evlerine dönmektedirler. Hikaye Brezilya Sao Paolo'da yönetimin üst kademelerinden Marslı Baş Bilge ile başlar. Dünyada büyük sorun çıkaran küçük bir gruptan 2 kişi ölmüş, kadın olan da canlı yakalanmıştır. Kadın Marslı tarafından sorguya çekilir ve hayat boyu hapis edileceği ya da öldürüleceği gerçeğini kabul etmesi istenir. Kadının ardından Marslı yöneticiye grubun içindeki dünyalı (diğeri bir Marslı'dır) Dave Arnfeld'in yazdığı kaçış günlüğü getirilir ve asıl hikaye Arnfeld'in ağzından anlatılmaya başlanır. 

Arnfeld'in dünyaya gelişi, Neredeyse sadece kalıntılardan oluşan New York'da tanıştığı genç kadın ve çocuğuyla ailesinden kalma çiftliğe gidişi, çiftliği bölgesel idare binası haline getirmiş Marslı asker Regelin dzu Coruthan ile tanışması ve belli bir noktadan sonra üçünün birden içine düştüğü entrika çemberi sade ve akıcı bir dille anlatılır. Kitabı elinize aldığınızda eğer 1-2 saat vaktiniz varsa bitirmeden kalkamazsınız.

Yazar Anderson başka yapıtlarıyla Hugo, Nebula, Locus, Pegasus, Prometheus.. ne ödül varsa üçer beşer tane toplamıştır ama İki Dünya Savaşıyor ödülsüz bırakılmıştır. Bence büyük hatadır ve 50 yıl sonra iade-i itibar yapılmalıdır bu kitaba. Okumuş olan herkesin hatırlayacağı ve okuyacak olan herkesin hemen anlayacağı üzere kitap son derece başarılı, sade, ayakları yere basan ve okudukça sanki bütün olan bitenler az önce yan sokokta gerçekleşmiş hissi uyandıran bir kaliteye sahip.

Kitabın baskısı mevcut değil. Ama o yapıştığınız tahtınızdan kalkıp üç-beş sahaf dolaşırsanız bulacağınıza da eminim. Uzun vadeli beklerseniz de Metis Yayınları yeniden basacağını belirtiyor web sitesinde. Ama beklemeyin derim ben.. 3 günlük dünya.. yarın ne olacağımız belli değil. Ertelemeyin hayatı ve merakı.

Unutmadan.. Kitabın ilk baskısının sonunda 1995 yılına dek Türkçe olarak yayınlanmış bilimkurgu kitapları kaynakçası bulunuyor. Tahtınızdan kalkmak için başka bir neden daha size...

Özgün adı: War of Two Worlds

Çeviri: Güzide Gürbüz

Yayın Yönetmeni: Bülent Somay

Kapak Tasarımı: Semih Sökmen

Kitabın Baskıları:

1. Basım: Ocak 1995

Sakallı Bebek - Tan Gazetesi - 1 Ağustos 1987

Haberi hatırlayan var mı? Yazın en sıcak günlerinde bir sabah Tan gazetesi ödümüzü bokumuza karıştıran bu haberle çıkmıştı. İslam İlmihali'ni referans gösterdikleri için de inanmamak için bir sebep kalmamıştı. Ben haberden çok sakallı bebeğin temsili resminden tırsmıştım. Çok sevimli görünen ama sakallı olup gözlerinden ışık saçan bir bebek görün bakalım siz ne hissedeceksiniz! Chucky filan hikaye.. Haber elbette gerçek değildi ve sakallı bir bebek de doğmamıştı yüksek ihtimalle. Fakat Tan Gazetesi bu haberle 1 Ağustos 1987 günü 1 milyon kopya satmıştı. 

24 Ağustos

Olaylar

79 - Vezüv yanardağı püskürdü; Pompeii, Herculaneum, ve Stabiae şehirleri vokanik küller altında kaldı.

1349 - Mainz'da 6000 yahudi, veba'dan sorumlu tutularak öldürüldü.

1516 - Mercidabık Savaşı: I. Selim'in ordusu Memlük ordusunu yendi.

1572 - Fransa'da katolikler, Kral IX. Charles'ın emriyle, silahsız ve savunmasız protestanlara saldırarak onbinlercesini öldürdüler. Olaylar Paris civarında başladı, daha sonra diğer şehirlere de sıçradı. Bu katliam, sonradan Saint Barthelemy Katliamı olarak adlandırılacaktı.

1814 - İngiliz birlikleri Washington, D.C.'yi işgal etti, White House ve pek çok başka binayı ateşe verdi.

1851 - Palmer ve Goldschmid şirketleriyle sözleşme imzalayan Osmanlı Hükümeti, borç para aldı.

1858 - Richmond-Virginia'da 90 zenci, eğitim almak suçuyla tutuklandı.

1875 - Matthew Webb, Manş Denizi'ni yüzerek geçen ilk kişi oldu.

1891 - Thomas Edison, hareketli çekim yapan kameranın patentini aldı.

1909 - Panama Kanalı'nın ilk betonları dökülmeye başlandı.

1912 - Alaska, ABD topraklarına dahil oldu.

1919 - Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.

1920 - Kurtuluş Savaşı sırasında 2. Milli Aşireti Ayaklanması çıktı.

1929 - Türkiye ve İran dostluk antlaşması imzaladı.

1931 - Fransa ve SSCB saldırmazlık antlaşması imzaladı.

1932 - Amelia Earhart, ABD'yi baştan başa ve durmaksızın (Los Angeles'tan Newark'a) uçan ilk kadın oldu.

1936 - Üçüncü Türk Dil Kurultayı Dolmabahçe Sarayı'nda toplandı.

1938 - Murgul Bakır İşletmesi, Etibank tarafından satın alındı.

1939 - Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı: Adolf Hitler ve Josef Stalin arasında imzalandı.

1949 - Kuzey Atlantik Paktı Antlaşması (NATO) yürürlüğe girdi.

1954 - Brezilya devlet başkanı Getúlio Vargas intihar etti.

1958 - Bursa Kapalı Çarşı Yangını

1960 - Vostok'ta (Antarktika) rekor sıcaklık: -88 °C

1961 - İstanbul Petrol Rafinerisi A.Ş. (İPRAŞ) törenle üretime başladı. Şirketin %51 hissesinin Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO), %49'unun ise ABD Şirketi Caltex'e ait olduğu açıklandı.

1963 - 200-metre serbest stil yüzmede rekor: Don Schollander (1:58).

1968 - Fransa ilk hidrojen bombasını kullandı.

1969 - Türk-İş tarafından Ankara'da düzenlenen ve 50 bin işçinin katıldığı gösteride, hükümet ve parlamento protesto edildi.

1981 - Mark David Chapman, John Lennon'u öldürmek suçundan 20 yıl hapse mahkûm oldu.

1989 - Voyager 2, Neptün gezegeninin yanından geçti.

1991 - Mikhail Gorbachev, SSCB Komünist Parti başkanlığından istifa etti. Aynı gün, Estonya, Letonya ve Ukrayna bağımsızlığını ilan etti. SSCB'nin dağılma süreci başladı.

1992 - Çin ve Güney Kore arasında diplomatik ilişkiler başladı.

1993 - Keşmir'de Müslümanlar ile Hindular arasında çıkan çatışmada 20 Müslüman öldü.

1995 - Windows 95 işletim sistemi Microsoft tarafından dünyaya tanıtıldı.

2006 - Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), Plüton'un "cüce gezegen" olduğuna karar verdi.

Doğumlar

1759 - William Wilberforce, İngiliz hayırsever, politikacı (ö. 1833)

1772 - I. William, Hollanda kralı (ö. 1840)

1817 - Aleksey Konstantinoviç Tolstoy, Rus yazar (ö. 1875)

1824 - Antonio Stoppani, (İtalyan Jeolog, Paleoantolog ve öncü popüler bilim yazarı, (ö. 1891)

1837 - Théodore Dubois, Fransız besteci (ö. 1924)

1865 - I. Ferdinand, Romanya Kralı (ö. 1927)

1899 - Jorge Luis Borges, Arjantinli yazar (ö. 1986)

1899 - Albert Claude, Belçikalı biyolog, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1983)

1902 - Carlo Gambino, Sicilyalı mafya lideri (ö. 1976)

1902 - Fernand Braudel, Fransız tarihçi (ö. 1985)

1903 - Karl Hanke, Nazi Almanyası siyasetçisi ve SS subayı ("Breslau cellatı" lakaplı) (ö. 1945)

1904 - Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Türk hukukçu, akademisyen, yazar ve gazeteci (ö. 1992)

1904 - Ömer Bedrettin Uşaklı, Türk şair, bürokrat ve siyasetçi (ö. 1946)

1916 - Léo Ferré, Fransız besteci (ö. 1993)

1922 - Howard Zinn, ABD'li tarihçi

1929 - Yaser Arafat, Filistinli devlet adamı (ö. 2004)

1947 - Paulo Coelho, Brezilyalı yazar

1960 - Perihan Mağden, Türk yazar

1960 - Takashi Miike, Japon film yapımcısı

1968 - Andreas Kisser, Brezilyalı gitarist (Sepultura)

1970 - Tugay Kerimoğlu, Türk futbolcu

1973 - Carmine Giovinazzo, ABD'li oyuncu

1977 - Denílson, Brezilyalı futbolcu

1977 - Robert Enke, Alman futbolcu (ö. 2009)

1981 - Chad Michael Murray, ABD'li oyuncu

1982 - Jose Bosingwa, Portekiz'li futbolcu

1984 - Vitali Rahimov, Azeri güreşçi

1988 - Rupert Grint, İngiliz oyuncu

Ölümler

79 - Gaius Plinius Secundus, Romalı yazar, filozof (d. 23)

1042 - V. Michael, Bizans imparatoru (d. 1015)

1103 - III. Magnus Norveç kralı (d. 1073)

1540 - Parmigianino (Girolamo Francesco Maria Mazzola), İtalyan ressam (d. 1503)

1759 - Ewald Christian von Kleist, Alman şair (d. 1715)

1832 - Nicolas Léonard Sadi Carnot, Fransız matematikçi (d. 1796)

1888 - Rudolf Clausius, Alman fizikçi (d. 1822)

1921 - Nikolay Gumilyov, Rus şair (d. 1886)

1943 - Simone Weil, Fransız yazar, filozof (d. 1909)

1954 - Getúlio Vargas, Brezilya devlet başkanı (d. 1882)

1956 - Kenji Mizoguchi, Japon yönetmen (d. 1898)

1990 - Sergei Dovlatov, Rus yazar (d. 1941)

1992 - Rahmi Pehlivanlı, Türk ressam (d. 1926)

1995 - Alfred Eisenstaedt, Alman asıllı ABD'li fotoğraf sanatçısı (d. 1898)

2006 - Cristian Nemescu, Romanyalı yönetmen (d.1979)

2011 - Seyhan Erözçelik, Türk şair (d. 1962)

2014 - Richard Attenborough, İngiliz aktör ve yönetmen (d. 1923)

Tatiller ve Özel Günler

- Akşehir Onur Günü

- Ukrayna Bağımsızlık Günü

En Son Kale - Jack Vance

Metis Yayınları’nın 90’lı yıllarda başladığı bilimkurgu dizisi ile hayatımıza renk geldiğini hatırlıyorum. Yanılmıyorsam her ay 1 kitap yayınlanıyordu o dönem. Kavram yayınlarının birkaç kitabı ve sürekli sahafları dolaşarak peşinde olduğumuz Baskan bilimkurgu dizisinin yanına güzel bir ek olmuştu türü sevenler için. Mümkün mertebe türün önemli, ödüllü ve ilk sıralarda olan kitaplarını çeviriyor olmaları da ayrı bir keyifti.

Tabi çevrilen ve yayınlanan kitapların hepsinin iyi olmasını beklemek de doğru olmaz. Yayınladığı dönemde de okuduğum, geçenlerde kütüphaneyi karıştırırken gözüme çarpan ve yeniden okuduğumda da hakkında fikrimin değişmediği En Son Kale’den bahsedeyim istedim. İnsanların ve teknolojisinin haddinden fazla geliştiğini, dünyanın artık yetmediğini ve evreninin diğer uçlarına yolculukların / yerleşmelerin başladığını düşünün. Düşünün zira kitapta bu konuyla ilgili birşeyler yok. Yazar asıl konuya çabucak gelebilmek için bu kısmı, doğru bir kararla, önemsizleştirip geri planda arada geçen birkaç cümleden anlamamızı sağlıyor. Bir süre sonra insanların bir kısmı dünyaya geri dönerler, büyük ve yüksek kaleler inşa ederler  ve aristokrasinin belki de en uç noktalarından birini yaşamaya başlarlar. Alt sınıflar ise kendilerine yiyecek temin edip ıvır zıvır işlerini yapan Köylüler, tamirat gibi tüm teknik işleri gören Mek’ler, yanlarında gösteriş için dolaştırdıkları Feyn’ler, yer ulaşımında ve bazı ağır işlerde kullanılabilen Kas Arabaları ile hava ulaşımında kullanılan geveze, geçimsiz Kuşlar’dan oluşmaktadır.

Asıl hikayenin başladığı bu yerden sonra büyük umutlarla girdiğim hikayede her iki okumamda da hüsrana uğradım. Yazıldığı ve yayınlandığı dönemi göz önünde bulundurarak düşünsek bile neden 1966’da Nebula, 1967’de Hugo ödülü aldığını anlayabilmiş değilim. Elbette çeviriden okuyoruz ve 66-67 yıllarını yaşamadık ama onlarca iyi hikaye arasından En Son Kale’nin ödül alması da garip geliyor hala. Belki de her iki ödülün de verildiği Amerika’da Amerikalıların bu tarz bir konuya alışık olmamalarıyla ilintilidir bu başarı. Zira kitabın konusuna dönersek…  günün birinde alt sınıflardan olan Mek’ler durduk yere ayaklanır ve bir bir tüm kaleleri alaşağı etmeye başlarlar.  En sona kalan kale Hagedorn kalesidir ve kuşatma sorunu burada da baş gösterir. Doğal olarak duruma anlam veremeyen aristokrat insanlar arasında fikirler, fikir ayrılıkları ve çözüm önerileri üretilir. Ayrışmalar, ayrılmalar başlar. Temelde sınıf savaşı, özgürlük, kendi gibi yaşama isteği anahtar kelimelerine sahip metnin bundan sonrası bırakalım da okumak isteyenlere kalsın.

Oldum olası bilimkurgu ile ortaçağ görünümünün birleştirilmesini sıcak bakamamışımdır. Birbirine kenetlenemeyen bir durum var ortada. Elbette bu tarzı sevenler vardır. Kılıçlar, süslü ve bencil aristokratlar, ezilenler, ayaklananlar ve diğerleri bilimkurguyla birleşemiyor nedense kafamda. Yanlış anlaşılmasın, genel olarak bu tarz konular işlenir zaten türün içinde ama daha bir teknoloji, daha bir gelecek havası vardır bence en başarılılarda. Bilimi ve dolaylı yoldan yakın ya da uzak geleceği kurgularken insan geçmişin parçalarıyla pek birleştiremiyor. Ben yapamıyorum en azından ve de keyif alamıyorum.

23 Ağustos

Olaylar

634 - Halife Ebu Bekir, öldü.

1305 - İskoç şövalye William Wallace, vatana ihanet suçlamasıyla İngiltere Kralı I. Edward tarafından idam edildi.

1514 - Çaldıran Muharebesi: Yavuz Sultan Selim (I. Selim) komutasındaki Osmanlı Ordusu, Şah İsmail'in ordusunu yendi.

1541 - Fransız kaşif Jacques Cartier, Kanada'nın Québec şehrine ulaştı.

1799 - Napolyon, Fransa'da iktidarı ele geçirmek üzere Mısır'dan ayrıldı.

1839 - Hong Kong Birleşik Krallık'a bırakıldı.

1866 - Avusturya-Prusya Savaşı, Prag Antlaşması ile sona erdi.

1916 - Bulgar ordusu Sırp ordusunu bozguna uğrattı.

1914 - I. Dünya Savaşı: Japonya, Almanya'ya savaş ilan etti ve Qingdao'yu (Çin) bombaladı.

1921 - Sakarya Meydan Muharebesi başladı.

1923 - Lozan Barış Antlaşması, Büyük Millet Meclisi tarafından onaylandı.

1925 - Kastamonu'ya gelen Atatürk, Şapka ve Kıyafet Devrimi'ni başlattı.

1925 - Mustafa Kemal'in ilk heykeli, İstanbul Sarayburnu'na dikildi.

1927 - Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti adındaki anarşistlerin ölüm cezaları elektrikli sandalye ile uygulandı.

1928 - Amasya - Zile Demiryolu (82 km.) hizmete girdi.

1929 - 1929 Hebron saldırısı: Araplar, İngiliz yönetimindeki Filistin'de bir Yahudi yerleşimine saldırdı; 133 Yahudi öldürüldü.

1935 - Nazilli Basma Fabrikası'nın temeli atıldı.

1939 - SSCB ve Almanya dışişleri bakanları Moskova'da Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nı imzaladı.

1942 - II. Dünya Savaşı: Stalingrad Muharebesi başladı.

1944 - Bir ABD savaş uçağı, İngiltere'nin Freckleton kentinde bir okulun üzerine düştü: 61 kişi öldü.

1962 - Almanya'ya çalışmaya gitmek için 78.000'inci kişi başvurdu. 1 Ekim 1961'den bu yana Almanya'ya gönderilen işçi sayısının 7.565'i bulduğu açıklandı.

1971 - Türkiye'den Avrupa ülkeleri ve Avustralya'dan sonra Amerika'ya da işçi gönderilmesine başlandı. İlk kafilede 5 işçi Amerika'ya gitti.

1975 - Laos'ta komünist darbe.

1979 - Sovyet dansçı Alexander Godunov, ABD'ye iltica etti.

1982 - Beşir Cemayel, Lübnan başbakanı seçildi.

1985 - Batı Almanya'nın üst düzey karşı casuslarından Hans Tiedge, Doğu Almanya'ya iltica etti.

1990 - Saddam Hüseyin Kuveyt'teki batılı ülkelerin elçiliklerinin boşaltılmasını istedi.

1990 - Batı Almanya ve Doğu Almanya, 3 Ekim'de birleşeceklerini duyurdular.

1990 - Körfez Krizi Türk turizmine darbe vurdu. Alman Seyahat Acentaları Birliği'nin (DRV) Körfez Krizi nedeniyle bir TV pogramında Türkiye'nin riskli ülke olduğunu öne sürmesi ve turların iptal edilmesini istemesi paniğe yol açtı. Almanya'da 250.000 turistin Türkiye'ye gelmek için reservasyon yaptırmış olduğu kaydedildi. Daha sonra yapılan açıklamada durum düzeltildi ve yanlış anlaşılmanın olduğu söylendi.

1991 - Ermenistan, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.

1994 - Hakkındaki hapis cezası Yargıtay tarafından onaylanarak kesinleştikten sonra Dışişleri Bakanlığı'nın başvurusu üzerine Üsküp'te yakalanan milli futbolcu Tanju Çolak, Türkiye'ye getirildi. Tanju Çolak, Bayrampaşa Cezaevi'ne konuldu.

2000 - Gulf Air'e ait bir Airbus A320, Bahreyn yakınlarında Basra Körfezi'ne düştü; 143 kişi öldü.

2000 - Merkez üssü Hendek - Akyazı olan 5.8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Hendek ve Akyazı ile çevre illerde binalardan atlayan 60 kişi yaralanarak hastahaneye götürüldü.

2002 - Kemal Derviş, CHP Genel Merkezi'nde düzenlenen bir törenle partiye resmen üye oldu.

2005 - Katrina kasırgası'nın oluşmaya başlaması.

2005 - Pucallpa-Peru'da bir yolcu uçağı düştü: 41 kişi öldü.

2011 - Libya'daki Kaddafi rejimi sona erdi.

Doğumlar

686 - Charles Martel, Charlemagne'nin dedesi (ö. 741)

1769 - Georges Cuvier Fransız bilim insanı ve rahip (ö. 1832)

1829 - Moritz Benedikt Cantor, Alman matematik tarihçisi (ö. 1920)

1864 - Eleftherios Venizelos, Yunanistan başbakanı (ö.1936)

1908 - Arthur Adamov, Rus asıllı Fransız yazar (ö. 1970)

1910 - Giuseppe Meazza, İtalyan futbolcu (ö. 1979)

1912 - Gene Kelly, ABD'li aktör (ö. 1996)

1914 - Bülent Tarcan, Türk besteci, tıp doktoru (ö. 1991)

1921 - Kenneth Arrow, ABD'li ekonomist

1924 - Ephraim Kishon, İsrailli yazar (ö. 2005)

1924 - Robert Solow, ABD'li ekonomist Nobel Ekonomi Ödülü sahibi

1949 - Rick Springfield, Avustralyalı şarkıcı

1952 - Vicky Leandros, Yunan şarkıcı ve politikacı

1963 - Park Chan-wook, Koreli yönetmen

1970 - River Phoenix, ABD'li oyuncu (ö. 1993)

1971 - Demetrio Albertini, İtalyan futbolcu

1975 - Bünyamin Sudaş, Türk Halterci.

1978 - Kobe Bryant, ABD'li basketbolcu

1979 - Güçlü Soydemir, Türk şarkıcı

1983 - Marianne Steinbrecher, Brezilyalı voleybolcu

1985 - Onur Bilgin, Türk futbolcu

1994 - Emre Kılınç, Türk futbolcu

Ölümler

634 - Ebu Bekir, İlk İslâm halifesi (d. 573)

1305 - William Wallace, İskoç şövalye (d. 1270)

1574 - Ebussuud Efendi, Osmanlı din ve devlet adamı (ö. 1490)

1806 - Charles-Augustin de Coulomb, Fransız fizikçi (d. 1736)

1926 - Rudolph Valentino, İtalyan oyuncu (d. 1895)

1927 - Nicola Sacco, İtalyan göçmeni ABD'li anarşist (idam) (d. 1891)

1927 - Bartolomeo Vanzetti, İtalyan göçmeni ABD'li anarşist (idam) (d. 1888)

1944 - Abdülmecid Efendi, son Osmanlı halifesi (d. 1868)

1975 - Faruk Gürler, Türkiye'nin 15. Genelkurmay Başkanı (d. 1913)

1982 - Stanford Moore, ABD'li biyokimyacı Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1913)

1989 - R. D. Laing, İskoç psikiyatrist (d. 1927)

1989 - Afif Yesari, Türk gazeteci, yazar (d. 1922)

1994 - Zoltán Fábri, Macar film yönetmeni, senarist (d. 1917)

1997 - John Kendrew, İngiliz biyolog, Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1917)

1998 - Ahmet Hamdi Boyacıoğlu, Türk Hukukçu (d.1920)

2001 - Peter Maas, ABD'li romancı, gazeteci (d. 1929)

2002 - Sami Hazinses, Ermeni asıllı Türk vatandaşı sinema oyuncusu. (d. 1925)

2009 - Yücel Çakmaklı, Türk yönetmen. (d. 1937)