16 Eylül

Olaylar

1598 - Kore donanmasının Japon donanması karşısında Myong-Yang'da zafer kazandı.

1810 - Meksika'da Grito de Dolores'in İspanyol hakimiyetine karşı bağımsızlık savaşı başladı.

1873 - Fransa'daki Alman işgalinin sonu.

1890 - Japonya'da Ertuğrul Fırkateyni battı, kazadan sadece 69 denizci kurtarılabildi.

1908 - General Motors Şirketi'nin kuruluşu.

1924 - Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ndeki ayaklanma sert biçimde bastırıldı.

1935 - Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası açıldı. Cumhuriyet döneminde sanayi hareketini başlatan ilk tesis olan fabrika, Sovyetler Birliği'nden alınan 8.5 milyon TL krediyle kurulmuştu.

1935 - Türk Milli güreş takımı, 4. Balkan Güreş Şampiyonası’nda Balkan Şampiyonu oldu.

1941 - II. Dünya Savaşı'nda Alman Kuvvetleri'nin Kiev ve civarındaki kuşatması tamamlandı.

1949 - Yunanistan'da iç savaş sona erdi.

1950 - Amerikan kuvvetlerinin Kore'nin güney limanı olan Incheon'a çıkartma yapması.

1953 - İlk sinemaskop film gösterimi New York'ta yapıldı.

1961 - Yassıada Yargılamaları neticesinde idama mahkûm edilen Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın cezaları infaz edildi. Başbakan Adnan Menderes'in idam cezasının infazı ise, intihar girişiminde bulunması nedeniyle ertelendi.

1969 - SEÇ adlı yolcu uçağı, oyuncak bir tabanca ile Sadi Toker tarafından Bulgaristan’ın Sofya kentine kaçırıldı.

1975 - Papua Yeni Gine, Avustralya'dan bağımsızlığını ilan etti.

1978 - İran'da bir dakika süren depremde 20 bin kişi öldü.

1982 - Lübnan'da Sabra ve Şatilla Filistin mülteci kamplarında katliam.

2011 - İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, Taksim Meydanı’nın tamamının yayalaştırılmasını kabul etti.

Doğumlar

1745 - Mihail Kutuzov, Rus mareşal (ö. 1813)

1782 - Daoguang, Qing Hanedanı imparatoru (ö. 1850)

1816 - Charles Thomas Newton, İngiliz arkeolog

1859 - Yuan Shikai, Çinli komutan ve devlet adamı (ö. 1916)

1887 - Jean Arp, Alman asıllı Fransız heykeltıraş, ressam ve şair (ö. 1966)

1888 - Frans Eemil Sillanpää, Fin yazar (ö. 1964)

1885 - Karen Horney, ABD'li psikanalist (ö. 1952)

1893 - Alexander Korda, İngiliz yönetmen ve yapımcı (ö. 1956)

1893 - Albert Szent-Györgyi, C vitaminin keşfi ile 1937 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmış Macar fizyolog (ö. 1986)

1904 - Nikolay Ostrovski, Rus yazar (ö. 1936)

1923 - Lee Kuan Yew, Singapurlu devlet adamı (ö. 2015)

1924 - Lauren Bacall, ABD'li oyuncu ve model (ö. 2014)

1925 - B.B. King, ABD'li müzisyen (ö. 2015)

1934 - Ronnie Drew, İrlandalı şarkıcı (ö. 2008)

1937 - Aleksandr Vasilyeviç Medved, Rus sporcu

1939 - Breyten Breytenbach, Afrikaans dili şairi

1945 - Muammer Hacıoğlu, Türk şair (ö. 1992)

1952 - Mickey Rourke, ABD'li oyuncu

1953 - Manuel Pellegrini, Şilili futbolcu, teknik direktör

1963 - Yonca Evcimik, Türk şarkıcı, dansçı, oyuncu, yapımcı, sunucu

1968 - Marc Anthony, Latin şarkıcı, söz yazarı, aktör

1981 - Alexis Bledel, ABD'li oyuncu

1984 - Katie Melua, Gürcü asıllı İngiliz şarkıcı, söz yazarı, müzisyen

1987 - Merve Boluğur, Türk sinema ve dizi oyuncusu

1992 - Nick Jonas, ABD'li oyuncu, Jonas Brothers

Ölümler

307 - Flavius Valerius Severus, Roma imparatoru (azledilerek öldürüldü)

1498 - Tomás de Torquemada, İspanya'nın ilk büyük engizisyon lideri (d. 1420)

1672 - Anne Bradstreet, Amerikan kolonilerindeki ilk kadın şair

1736 - Daniel Gabriel Fahrenheit, Alman fizikçi, Fahrenheit sıcaklık ölçüm birimi onun adını taşır (d. 1686)

1782 - Farinelli, İtalyan kastrato şarkıcı (d. 1705)

1803 - Nicolas Baudin, Fransız kâşif (d. 1754)

1824 - XVIII. Louis, Fransa kralı (d. 1755)

1896 - Antônio Carlos Gomes, Brezilyalı besteci (d. 1836)

1925 - Alexander Friedman, Rus fiziksel evrenbilimci, matematikçi (d. 1888)

1931 - Ömer Muhtar, Libya'da İtalyanlara karşı yürütülen direniş hareketinin önderi (d. 1858)

1932 - Ronald Ross Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi İngiliz doktor (d. 1857)

1944 - Gustav Bauer, Weimar Cumhuriyeti'nin 1919-1920 arasındaki şansölyesi (d. 1870)

1946 - Henri Gouraud, Fransız asker (d. 1867)

1959 - Süleyman Hilmi Tunahan, İslam alimi, Kur'an muallimi ve vaiz (d. 1888)

1961 - Fatin Rüştü Zorlu, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1910)

1961 - Hasan Polatkan, Türk siyasetçi (d. 1915)

1965 - Fred Quimby, ABD'li çizgi film yapımcısı (d. 1886)

1973 - Víctor Jara, Şilili sanatçı (d. 1932)

1977 - Maria Callas, Yunan asıllı soprano (d. 1923)

1980 - Jean Piaget, İsviçreli psikolog (d. 1896)

1982 - Muhittin Sadak, Devlet Operası'nın koro şefi (d. 1900)

2000 - Şükriye Dikmen, Türk ressam (d. 1918)

2001 - Samuel Z. Arkoff, ABD'li film yapımcısı (d. 1918)

2002 - Muzaffer Uyguner Türk şair ve yazar, araştırmacı (d. 1923)

2007 - Robert Jordan, Zaman Çarkı adlı epik fantastik dizinin yazarı (d. 1948)

2008 - Kemal Çapraz, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar (d. 1964)

Tatiller ve özel günler

Uluslararası Ozon Tabakasını Koruma Günü

15 Eylül

Olaylar

1656 - Köprülü Mehmed Paşa sadrazamlığı kabul etti.

1821 - Costa Rica İspanya'dan ayrıldı.

1821 - Guatemala bağımsızlığını ilan etti.

1910 - Osmanlı Sosyalist Fırkası kuruldu.

1916 - Somme Muharebesi: Savaşta ilk tank, İngiliz birlikleri tarafından, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransa'nın Somme yöresinde kullanıldı.

1917 - Başbakan Aleksandr Kerenski, Rusya'da cumhuriyet ilan etti.

1918 - Nuri Paşa ve Mürsel Bakü komutasındaki Osmanlı, Azeri, ve Dağıstan birliklerinden oluşan Kafkas İslam Ordusu, Bakü Muharebesi (1918) sonucunda Bakü'yu Rus ve Ermeni işgalinden kurtararak şehirde Osmanlı bayrağını dalgalandırdı.

1923 - Türkiye'de ilk yüzme yarışı, Galatasaray Kulübünce İstanbul-Büyükada'da düzenlendi.

1927 - Eskişehir Bankası kuruldu.

1928 - İskoç bakteriyolog Alexander Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok edebilen küfü bularak, penicillium notatum adını verdi.

1929 - Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin ilk sergisi Ankara'da açıldı.

1944 - 2. Dünya savaşı sırasında, Britanya savaşının en önemli gününde Kraliyet Hava Kuvvetleri 185 Alman uçağını düşürdüler.

1949 - Seçimleri kazanan Konrad Adenauer, Federal Almanya'nın ilk şansölyesi oldu.

1955 - Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki kararname yürürlüğe girdi.

1961 - Yassıada Mahkemesi, kapatılan DP'nin 15 üyesi hakkında ölüm, 32 üyesi hakkında müebbet hapis cezası verildiğini açıkladı.

1962 - Maltepe Ortaokulu açıldı.

1963 - Ahmed Bin Bella, Cezayir'in ilk devlet başkanı oldu.

1966 - Maratoncu İsmail Akçay Balkan Şampiyonu, Hüseyin Aktaş ikincisi oldu.

1973 - Devrimci sanatçı Victor Jara, Pinochet'nin darbesinin ardından Şili'nin Santiago Stadyumu'nda kurşuna dizildi.

1975 - Beyrut'ta Hristiyan ve Müslümanlar arasında iç savaş başladı.

1975 - Pink Floyd'un "Wish You Were Here" albümü piyasaya çıktı.

1980 - 12 Eylül Askeri darbesini izleyen günlerde, grev ve lokavtlar kaldırıldı; işçiler işbaşı yaptı, belediye başkanları görevlerinden alınmaya başladı, yerlerine çoğunlukla subaylar atandı, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) ve Hak-İş'in bankalardaki paraları bloke edildi, sendika yöneticileri ile işyeri temsilcileri teslim olmaya başladı.

1982 - İsrail, Beyrut'u işgal etti.

2002 - Manisa Etnografya ve Arkeoloji Müzesi soyuldu. Soygunda, Helenistik döneme ait Marsyas ve Roma dönemine ait Eros heykelleri çalındı.

Doğumlar

1254 - Marco Polo, İtalyan seyyah (ö. 1324)

1789 - James Fenimore Cooper, ABD'li yazar (ö. 1851)

1829 - Manuel Tamayo y Baus, İspanyol oyun yazarı (ö. 1898)

1830 - Porfirio Díaz, Meksika Devlet Başkanı (ö. 1915)

1857 - William Howard Taft, ABD' nin 27. başkanı (ö. 1930)

1881 - Ettore Bugatti, İtalyan otomobil üreticisi (ö. 1947)

1890 - Agatha Christie, İngiliz yazar (ö. 1976)

1894 - Jean Renoir, Fransız film yönetmeni (ö. 1979)

1901 - Kemalettin Kamu, Türk şair ve siyasetçi (ö. 1948)

1914 - Orhan Kemal, Türk yazar (ö. 1970)

1926 - Shohei Imamura, Japon film yönetmeni (ö. 2006)

1929 - Murray Gell-Mann, Nobel Fizik Ödülü sahibi ABD'li fizikçi

1929 - Mümtaz Soysal, Türk hukukçu ve siyasetçi

1929 - Nejat Saydam, Türk sinema yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 2000)

1946 - William Oliver Stone, ABD'li oscar'lı yönetmen,senarist ve yapımcı

1946 - Tommy Lee Jones, ABD'li oyuncu ve yönetmen

1954 - Hrant Dink, Agos Gazetesi Genel Yayın yönetmeni (ö. 2007)

1956 - George Howard, ABD'li müzisyen (ö. 1998)

1969 - Márcio Santos, Brezilyalı futbolcu

1973 - Songül Karlı, Türk halk müziği sanatçısı ve sunucusu

1978 - Eidur Gudjohnsen, İzlandalı futbolcu

1988 - Chelsea Staub, Amerika'lı oyuncu

Ölümler

668 - II. Konstans (Sakallı Konstantin), Roma Konsülü ünvanını taşıyan son Bizans İmparatoru (d. 630)

1864 - John Hanning Speke, İngiliz kâşif (d. 1827)

1885 - Jumbo, Barnum sirkinin Afrika kökenli ünlü fili (tren kazasında) (d. 1860)

1891 - İvan Gonçarov, Rus yazar (d. 1812)

1913 - Ármin Vámbéry, Macar oryantalist (d. 1832)

1929 - Fehime Sultan, Osmanlı Sultanı V. Murad’ın kızı (d. 1875)

1937 - Seyit Rıza, Dersimli kanaat önderi (d. 1863)

1956 - Abdurrahman Vefik Sayın, eski maliye nazırı (d. 1857)

1964 - Alfred Blalock, ABD'li bilim adamı ve hekim (d. 1899)

1972 - Ásgeir Ásgeirsson İzlanda'nın ikinci cumhurbaşkanı (d. 1894)

1972 - Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci (d. 1906)

1972 - Baki Süha Ediboğlu, Türk şair ve yazar (d. 1915)

1973 - VI. Gustaf Adolf, İsveç kralı (d. 1882)

1978 - Willy Messerschmitt, Alman uçak tasarımcısı (d. 1898)

1983 - Murat Sarıca, Türk yazar ve öğretim üyesi

1985 - Wolfgang Abendroth, Alman hukukçu ve sosyal siyaset tarihçisi (d. 1906)

1995 - Gunnar Nordahl, İsveçli futbolcu (d. 1921)

2002 - Şükran Güngör, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1926)

2006 - Oriana Fallaci, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1929)

2007 - Colin McRae, İskoç dünya şampiyonu WRC pilotu (d. 1968)

2008 - Rick Wright, İngiliz müzisyen (d. 1943)

Tatiller ve özel günler

Özgür Para Günü

14 Eylül

Olaylar

1812 - Fransa İmparatoru Napolyon, ordularının başında büyük bir yangının sürdüğü Moskova'ya girdi.

1829 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya İmparatorluğu arasında Edirne Antlaşması imzalandı.

1867 - Karl Marx'ın yazdığı Kapital'in ilk cildi yayımlandı.

1901 - ABD Başkanı William McKinley öldü ve yerine Başkan Yardımcısı Theodore Roosevelt geçti. McKinley 6 Eylül 1901'de New York'ta fuar açarken, Polonyalı Leon Czolgosz tarafından yapılan suikast sonucunda vurulmuştu.

1919 - Sivas'ta İrade-i Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı.

1922 - İzmir'e bağlı Bergama ilçesi düşman işgalinden kurtuldu.

1923 - Lozan Antlaşması uyarınca Edirne'ye bağlı Karaağaç Tren İstasyonu Yunanlardan teslim alındı.

1930 - Son Posta gazetesi sorumlu müdürü Selim Ragıp Bey (Emeç) tutuklandı.

1933 - Türkiye ile Yunanistan Dostluk Antlaşması imzaladı.

1936 - Milli Eğitim Bakanlığı, ilkokullarda okutulacak "Alfabe" kitabını kabul etti. Alfabe'nin yazarları: Murat Özgün ve İlhan Gökçe.

1944 - Radyo istasyonlarının kurulması ve genişletilmesi yasası çıktı.

1954 - Fransa, Profesör Tevfik Remzi Kazancıgil'e Légion d'honneur nişanı verdi.

1956 - Akis Dergisi toplatıldı.

1960 - Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezüella OPEC'i kurdu.

1963 - Ömür boyu hapse mahkûm eski Demokrat Parti Milletvekili Zeki Erataman tedavi gördüğü hastaneden kaçtı. Daha sonra Erataman'ın Yunanistan'a iltica ettiği açıklandı.

1969 - Balkan Boks Şampiyonası'nda Seyfi Tatar ile Celal Sandal şampiyon oldu.

1970 - Filistinli gerillalar Ürdün'ün ikinci büyük şehri İrbid'i kontrol altına aldılar.

1971 - Bilim ve Sosyalizm Yayınları sahibi Süleyman Ege Lenin'in "Devlet ve İhtilal" kitabı nedeniyle 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.

1972 - Aşık Mahsuni başbakana hakaret ettiği iddiasıyla yargılandı.

1974 - Sinema oyuncusu ve yönetmeni Yılmaz Güney, Adana'nın Yumurtalık ilçesi yargıcı Sefa Mutlu'yu öldürdü.

1980 - Sıkıyönetim komutanlıklarınca Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) yöneticilerinin teslim olması istendi.

1980 - Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş teslim oldu ve Uzunada'ya gönderildi.

1997 - Van'da gerilim hattına takılan askeri helikopterin düşmesi sonucu 10 asker hayatını kaybetti.

1999 - YÖK Rektörler Komitesi, üniversite yerleşkelerinde, açık ya da kapalı alanlarda baş örtüsünü yasaklayan ortak karar aldı. Kimlik kartındaki fotoğraf, derslikler, laboratuvarlar, sosyal tesis ve spor alanlarında da baş örtüsü yasağı konuldu.

Doğumlar

786 - Memun, Abbasi Halifesi (ö. 833)

1769 - Alexander von Humboldt, Prusyalı doğa bilimci ve kâşif (ö. 1859)

1837 - Nikolai Vasilieviç Bugaev, Rus matematikçi (ö. 1903)

1849 - Ivan Pavlov, Rus fizyolog (ö. 1936)

1870 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1938)

1883 - Margaret Sanger, ABD'li doğum kontrolü savunucusu ve aktivist (ö. 1966)

1910 - Jack Hawkins, İngiliz aktör (ö. 1973)

1922 - Şükrü Gülesin, Türk eski millî futbolcu, teknik direktör ve spor yazarı (ö. 1977)

1923 - Semahat Geldiay, Türk zoolog (ö. 2002)

1926 - Michel Butor, Fransız yazar (ö. 2016)

1928 - Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (ö. 2001)

1934 - Kate Millett, ABD'li feminist yazar

1947 - Sam Neill, İrlandalı aktör

1965 - Dimitri Medvedev, Rus siyasetçi

1965 - Hülya Gülşen Irmak, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1970 - Frank Christoph Schnitzler, Alman ressam, şair, müzisyen ve aktör

1971 - İclal Aydın, Türk oyuncu, yazar ve şair

1973 - Andrew Lincoln, İngiliz oyuncu

1975 - Gökhan Mumcu, Türk dizi ve sinema oyuncusu

1977 - Alex de Souza, Brezilyalı futbolcu

1983 - Amy Jade Winehouse, İngiliz şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (ö. 2011)

1985 - Aya Ueto, Japon şarkıcı ve oyuncu

1986 - Barış Özbek Almanya doğumlu Türk futbolcu

1994 - Hailey Anne Nelson, ABD'li oyuncu

Ölümler

23 - Julius Caesar Drusus, İmparator Tiberius'un tek oğlu (zehirlenerek) (d. MÖ 13)

775 - V. Konstantin, Bizans İmparatoru (d. 718)

786 - El Hadi, Abbasi halifesi (d. 764)

1146 - İmadeddin Zengi, Büyük Selçuklular'ın Musul ve Halep Atabeyi ve Zengi hanedanının kurucusu (d. 1085)

1321 - Dante Alighieri, İtalyan ozan ve politikacı (d. 1265)

1851 - James Fenimore Cooper, ABD'li yazar (d. 1789)

1852 - Arthur Wellesley, Britanyalı asker ve devlet adamı (d. 1769)

1901 - William McKinley, ABD'nin 25. Başkanı (d. 1843)

1916 - José Echegaray y Eizaguirre, İspanyol yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1832)

1927 - Isadora Duncan, ABD'li dansçı (d. 1877)

1936 - Irving Thalberg, ABD'li film yapımcısı (d. 1899)

1937 - Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı (d. 1850)

1966 - Cemal Gürsel, Türkiye'nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1895)

1982 - Beşir Cemayel, Lübnan Devlet Başkanı (bombalı saldırıda) (d. 1947)

1982 - Grace Kelly, ABD'li aktris ve Monako Prensesi (d. 1929)

1984 - Richard Brautigan, ABD'li yazar (d. 1935)

1998 - Mehmed Kemal Kurşunlu, Türk gazeteci, yazar ve şair

1999 - Charles Crichton, İngiliz film yönetmeni (d. 1910)

2005 - Robert Wise, ABD'li film yönetmeni ve yapımcı (d. 1914)

2009 - Patrick Swayze, ABD'li aktör, dansçı ve şarkı sözü yazarı (d. 1952)

13 Eylül

Olaylar

MÖ 490 - Maraton Savaşı gerçekleşti.

1521 - Aztek başkenti Tenochtitlan'ın Cortes komutasındaki İspanyollar'ca işgali.

1647 - İtalyan matematikçi ve fizikçi Evangelista Torricelli barometre'yi icat etti.

1788 - Danimarka, İsveç'i işgal etti.

1921 - Sakarya Meydan Muharebesi'nin Türk zaferi ile sona erişi.

1922 - Soma'nın Yunan işgalinden kurtuluşu. Aynı gün Yunanlarca 17 Eylül'e kadar sürecek İzmir Yangını başlatıldı.

1937 - Dersim Harekâtı tamamlandı.

1943 - Çan Kay Şek Çin Cumhuriyeti'nin ilk başkanı oldu.

1968 - Arnavutluk Varşova Paktı'ndan ayrıldı.

1980 - Türkiye'de Kenan Evren devlet başkanlığı görevini üstlendi. Milli Güvenlik Konseyi'nden yapılan açıklamada AP genel başkanı Süleyman Demirel, MSP genel başkanı Necmettin Erbakan ve CHP genel başkanı Bülent Ecevit'in güvence altına alındıkları bildirildi.

2002 - Cezayir'de İslamcı militanlar Kuzey Cezayir yolunda 11 sivili öldürdü.

Doğumlar

1739 - Grigoriy Potyomkin, Rus generali, devlet adamı (ö. 1791)

1818 - Gustave Aimard, Fransız yazar (ö. 1883)

1819 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (ö. 1896)

1842 - John Hollis Bankhead, ABD'li politikacı ve senatör (ö. 1920)

1851 - Walter Reed, ABD'li bakteriolog (ö. 1902)

1857 - Milton S. Hershey, ABD'li çikolata imalatçısı (ö. 1945)

1874 - Arnold Schoenberg, müzikteki 12 ton yöntemini geliştiren Avusturyalı besteci (ö. 1951)

1876 - Sherwood Anderson, ABD'li yazar (ö. 1941)

1902 - Roald Dahl, Galli roman, kısa öykü yazarı (ö. 1990)

1903 - Claudette Colbert, ABD'li aktris (ö. 1996)

1916 - Roald Dahl, İngiliz yazar (ö. 1990)

1922 - Yma Sumac, Peru asıllı soprano (ö. 2008)

1924 - Maurice Jarre, Fransız besteci (ö. 2009)

1928 - Diane Foster, Kanadalı atlet

1941 - Ahmet Necdet Sezer, Türkiye'nin 10. Cumhurbaşkanı

1942 - Sait Sökmen, Türkiye’nin ilk bale koreografı

1960 - Kevin Carter, Güney Afrikalı fotoğrafçı ve Pulitzer Ödülü sahibi (intihar) (ö. 1994)

1961 - Dave Mustaine, ABD'li müzisyen

1973 - Fabio Cannavaro, İtalyan futbolcu

1977 - Fiona Apple, ABD'li müzisyen

1980 - Tomáš Zápotočný, Çek futbolcu

1985 - Nikola Mikić, Sırp futbolcu

1989 - Thomas Müller, Alman futbolcu

1993 - Niall Horan, One Direction üyesi, İrlandalı şarkıcı, söz yazarı

Ölümler

81 - Titus Flavius Vespasianus Roma imparatoru

1506 - Andrea Mantegna, İtalyan ressam (d. 1431 yaklaşık)

1592 - Michel de Montaigne, Fransız yazar ve düşünür (d. 1533)

1598 - II. Felipe, İspanya kralı (d. 1527)

1705 - Tökeli İmre, Osmanlı Devletine sığınan Macar Kralı (İzmit'te) (d. 1657)

1871 - Şinasi, Tanzimat devri gazeteci, yazar ve şairlerimizden (d. 1826)

1872 - Ludwig Andreas Feuerbach, Alman filozof (d. 1804)

1894 - Emmanuel Chabrier, Fransız besteci, piyanist (d. 1841)

1928 - Italo Svevo, İtalyan yazar (d. 1861)

1946 - Amon Leopold Göth, II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'daki Plaszow Toplama Kampı'nın kumandanı (idam) (d. 1908)

1949 - August Krogh, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Danimarkalı zoolog (d. 1874)

1967 - Şerif Muhittin Targan, Türk besteci, ud ve çello virtüözü, portre ressamı (d. 1892)

1970 - Refik Ahmet Sevengil, gazeteci ve tiyatro tarihçisi (d. 1903)

1971 - Lin Biao, Çinli asker ve siyaset adamı (uçak kazasında) (d. 1907)

1977 - Leopold Stokowski, İngiliz orkestra şefi (d. 1882)

1989 - İsmail Rüştü Aksal, Türk siyasetçi, eski bakan (d. 1911)

1991 - Metin Oktay, Türk futbolcu (d. 1936)

1996 - Tupac Amaru Shakur, Hip-Hop Rap sanatçısı (d. 1971)

1998 - Necdet Calp, Halkçı Parti'nin kurucu Genel Başkanı (d. 1922)

2001 - Dorothy McGuire, ABD'li aktris (d. 1916)

2008 - Kemal Kafalı, Türk mühendis, bilim insanı ve eğitimci (d. 1921)

Tatiller ve özel günler

Fırtına : Çaylık Fırtınası

12 Eylül

Olaylar

1937 - Dersim İsyanı'nın lideri Seyit Rıza teslim oldu. Seyit Rıza yargılama sonucu 15 Kasım'da idam edildi.

1940 - Fransa'da 4 genç, 17 bin yıllık resimlerin bulunduğu Lascaux Mağarası'nı keşfetti.

1943 - Benito Mussolini, Nazi komandoları tarafından Gran Sasso'da tutuklu bulunduğu otelden kurtarıldı ve uçakla Viyana'ya getirildi.

1953 - Nikita Kruşçev Sovyetler Birliği Komünist Partisi birinci sekreterliğine seçildi.

1956 - 6-7 Eylül Olayları davası başladı.

1959 - Sovyetler Birliği Luna 2 roketini aya fırlattı.

1963 - Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık antlaşması imzalandı.

1970 - Filistinli gerillalar ABD, İsviçre, Birleşik Krallık ve Almanya'ya ait dört uçağı kaçırdılar. Gerillalar uçaklardan üçünü Ürdün çölünde havaya uçurdular; yolcuları rehin aldılar.

1975 - Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar verdi.

1977 - 32. Uluslararası Halk Oyunları Yarışması Fransa'nın Dijon kentinde yapıldı.

1980 - 12 Eylül Darbesi gerçekleştirildi.

1996 - Ankara'ın Batıkent semtinde meydana gelen bombalı saldırıda Ankara'nın Beypazarı kütüğüne bağlı Serkan Geniş olay sırasında yaşamını yitirdi.

2006 - Diyarbakır'ın Bağlar beldesinde meydana gelen bombalı saldırıda, 8'i çocuk olmak üzere 10 kişi öldü ve 15 kişi yaralandı.

2008 - Metallica'nın 9. stüdyo albümü Death Magnetic piyasaya sürüldü.

2010 - Anayasa değişikliği ile ilgili olarak 2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu yapıldı. Sandıkta sonuç olarak 'evet' kararı çıktı.

2013 - Duman müzik grubu Darmaduman albümünü çıkardı.

Doğumlar

1492 - Lorenzo di Piero de' Medici, Floransa yöneticisi, Urbino Dükü (ö. 1519)

1777 - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız bilim adamı (ö. 1850)

1882 - Ion Agârbiceanu, Rumen yazar (ö. 1963)

1888 - Maurice Chevalier, Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 1972)

1897 - Irène Joliot-Curie, Fransız bilim insanı (ö. 1956)

1921 - Stanislaw Lem, Polonyalı yazar (ö. 2006)

1921 - Turgut Cansever, Türk mimar, şehir plancısı, düşünür (ö. 2009)

1941 - Çetin İnanç[1], Türk rejisör

1943 - Michael Ondaatje, Kanadalı yazar, şair

1944 - Barry White, ABD'li şarkıcı (ö. 2003)

1949 - Jeremy Cronin, Güney Afrika Komünist Partisi ve Afrika Ulusal Konseyi üyesi devlet adamı, siyasetçi, yazar ve şair

1951 - Bertie Ahern, İrlandalı siyasetçi

1962 - Sunay Akın, Türk şair, yazar, gazeteci, araştırmacı

1965 - Ahmet Mümtaz Taylan, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen

1965 - Seden Gürel, Türk şarkıcı

1973 - Paul Walker,ABD'li oyuncu, aktör

1976 - Maciej Żurawski, Polonyalı futbolcu

1913 - Jesse Owens, ABD'li atlet (ö. 1980)

1952 - Neil Peart, Kanadalı müzisyen

1980 - Yao Ming, Çinli basketbolcu

1985 - Burak Aksak, yönetmen,senarist ve dizi oyuncusu

1986 - Emmy Rossum, ABD'li oyuncu ve şarkıcı

1987 - Yaroslava Shvedova, Kazak tenisçi

1994 - Rap Monster, Bangtan Boys Kore grubunun lideri

Ölümler

1185 - I. Andronikos Komnenos, Bizans imparatoru (d. 1118)

1612 - IV. Vasili, Rus çarı (d. 1552)

1764 - Jean-Philippe Rameau, Fransız barok besteci (d. 1683)

1906 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (d. 1859)

1919 - Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (d. 1871)

1977 - Steve Biko, Güney Afrika'da siyah hakları mücadelecisi (d. 1946)

1981 - Eugenio Montale, Nobel ödüllü İtalyan şair (d. 1896)

1990 - Mustafa Esat Düzgünman, Türk ebru sanatçısı (d. 1920)

1992 - Anthony Perkins, ABD'li aktör (d. 1932)

1994 - Tom Ewell, ABD'li aktör (d. 1909)

2001 - Abbas Parmaksızoğlu[2], gazeteci, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin ilk üyelerinden

2003 - Johnny Cash, ABD'li müzisyen (d. 1932)

2004 - Max Abramovitz, ABD’li bir mimar (d. 1908)

2008 - David Foster Wallace, ABD'li roman, deneme ve kısa öykü yazarı (d. 1962)

2009 - Norman Ernest Borlaug, ABD'li tarım bilimci (d. 1914)

2010 - Claude Chabrol, Fransız film yönetmeni (d. 1930)

11 Eylül

Olaylar

1526 - Osmanlı Ordusu'na bağlı birlikler Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e girdi.

1853 - Elektrikli telgraf ilk kez kullanıldı.

1855 - Osmanlı Ordusu, müttefikleriyle beraber Sivastopol'a girdi.

1919 - Sivas Kongresi’nin 8. Umumi toplantısında 'İrade-i Milliye' adıyla bir gazetenin çıkarılmasına karar verildi.

1919 - Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti, Sivas Kongresi'nin son günü kuruldu.

1919 - Amerikan Deniz Piyadeleri Honduras'ı işgal etti.

1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Bursa'ya girdi.

1923 - Mustafa Kemal, Halk Fırkası Başkanlığı'na seçildi.

1926 - Ankara otomatik telefon santrali işletmeye açıldı.

1941 - Van Gölü ve çevresinde deprem: 194 kişi öldü, 36 köy tamamen yıkıldı.

1944 - Türkiye, Mihver devletlerinden gelebilecek sığınmacılara karşı sınırlarını kapattı.

1954 - Ankara'da Kıbrıs Türktür Komitesi kuruldu.

1957 - Ankara'da sağanak yağış sele yol açtı; Bent Deresi taştı, 133 kişi sele kapılarak öldü.

1973 - Şili'nin ilk sosyalist Başkanı Salvador Allende, Pinochet önderliğindeki ordu tarafından devrildi. Darbe sırasında Allende öldürüldü.

1980 - Şili'de yapılan referandumda, General Augusto Pinochet'nin görev süresi 8 yıl uzatıldı.

1992 - TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) Hayrettin Karaca ve Nihat Gökyiğit tarafından kuruldu.

1994 - Devrimci-Sol örgütünün firari lideri Dursun Karataş, Fransa'da yakalandı.

1994 - İstanbul DGM, Cumhuriyet gazetesini kapattı. Gazetenin terörle mücadele yasasına aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü.

1996 - Eski Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir'in üç kadın Avrupalı parlamentere "fahişe" demesiyle ilgili yargılama sonuçlandı. Gökdemir 500 milyon lira tazminat ödemeye mahkûm oldu.

2001 - 11 Eylül saldırılarında 2976 kişi öldü, 6291 kişi de yaralandı.

2010 - 2010 Dünya Basketbol Şampiyonası yarı final maçında Türkiye Sırbistan'ı 83-82 yenerek finale yükseldi.

2012 - İstanbul Gazi Polis Merkezinde patlama meydana geldi, bir polis yaşamını yitirdi, dört polis ve dört vatandaş yaralandı, patlamayı DHKP-C üstlendi.

2012 - Kuzey Kore'de yer alan ve ülkedeki birçok yapının minyatür şeklinde kopyalarını barındıran Pyongyang Folklor Parkı'nın açılışı yapıldı.

Doğumlar

1743 - Nikolaj Abraham Abildgaard, Danimarkalı ressam (ö. 1809)

1862 - O. Henry, ABD'li öykü yazarı (ö. 1910)

1877 - Feliks Dzerjinski, SSCB'li Bolşevik önder ve ilk istihbarat servisi Çeka'nın kurucusu (ö. 1926)

1885 - D. H. Lawrence, İngiliz yazar (ö. 1930)

1899 - Philipp Bouhler, Alman Nazi lideri (ö. 1945)

1903 - Theodor W. Adorno, Alman filozof, sosyolog, müzikolog ve kompozitör (ö. 1969)

1917 - Ferdinand Marcos, Filipinler Devlet Başkanı (ö. 1989)

1926 - Yevgeny Belyaev, Rusya Kızıl Ordu Korosu solisti ve tenor (ö. 1994)

1929 - Burhan Doğançay, Türk ressam ve fotoğrafçı (ö. 2013)

1935 - Arif Erkin Güzelbeyoğlu, Türk mimar, müzisyen, tiyatro ve sinema oyuncusu

1935 - Arvo Part, Estonyalı besteci

1940 - Brian De Palma, ABD'li film yönetmeni

1945 - Franz Beckenbauer, Alman futbolcu

1957 - Brad Bird, ABD'li sinema yönetmeni, animatör ve yapımcı

1958 - Altan Tan, Türk yazar ve siyasetçi

1958 - Roxann Dawson, ABD'li oyuncu ve yönetmen

1961 - Virginia Madsen, ABD'li oyuncu

1964 - Victor Wooten, ABD'li müzisyen

1965 - Beşşar Esed, Suriye Devlet Başkanı

1965 - Moby, ABD'li müzisyen

1967 - Harry Connick, Jr., ABD'li müzisyen ve oyuncu

1968 - Slaven Bilić, Hırvat futbolcu

1969 - Gidget Gein, ABD'li müzisyen (ö. 2008)

1970 - Fanny Cadeo, İtalyan oyuncu ve model

1974 - Mehmet Emin Toprak, Türk aktör (ö. 2002)

1977 - Ludacris, ABD'li müzisyen

1978 - Dejan Stanković, Sırp futbolcu

1979 - David Pizarro, Şilili futbolcu

1981 - Özlem Türay, Türk tiyatro oyuncusu

1981 - Andrea Dossena, İtalyan futbolcu

1982 - Elvan Abeylegesse, Etiyopya asıllı Türk atlet

Ölümler

1937 - Nazmi Ziya Güran, Türk ressam ve sanat eğitimcisi (d. 1881)

1948 - Muhammed Ali Cinnah, Pakistan'ın kurucusu (d. 1876)

1971 - Nikita Kruşçev, Sovyet devlet adamı (d. 1894)

1973 - Salvador Allende, Şili Devlet Başkanı (darbe sonucu parlamentoda öldürüldü) (d. 1908)

1982 - Faruk Güvenç Türk müzik eleştirmeni (d. 1926)

1994 - Jessica Tandy, ABD'li aktris (d. 1909)

2000 - Ergun Köknar, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve gazeteci (d. 1934)

2003 - Anna Lindh, İsveçli siyasetçi (d. 1957)

2003 - John Ritter, ABD'li aktör (d. 1948)

2006 - Joachim Fest, Alman yazar (d. 1926)

2007 - Cem Gürdap, Türk sinema oyuncusu (d. 1955)

2011 - Andy Whitfield, Avustralyalı oyuncu (d. 1971)

10 Eylül

Olaylar

1509 - Küçük Kıyamet: 1509 Büyük İstanbul Depremi

1623 - IV. Murat tahta çıktı.

1756 - Rusya'da ilk tiyatro kuruldu.

1855 - Türkiye'de ilk telgraf haberleşmesi başladı.

1875 - Ruslar Kokand'ı işgal etti.

1882 - Almanya'da ilk Antisemitizm konferansı açıldı.

1894 - İlk kez Londra'da sarhoş halde trafiğe çıkan bir otomobil sürücüsüne trafik cezası kesildi.

1918 - İngiliz savaş muhabiri Charles Repington o sırada sürmekte olan savaşı ilk kez Birinci Dünya Savaşı olarak nitelendirdi.

1919 - St. Germain Antlaşması’yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak, toprakları üzerinde Çekoslavakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu.

1920 - İşgal altındaki İstanbul'da ünlü Rum kabadayı Hrisantos polis muavini Muharrem Alkor ve polis Cafer Tayyar tarafından öldürüldü.

1920 - Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü'de kuruldu.

1934 - Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi.

1939 - Kanada Almanya'ya savaş ilan etti.

1940 - Bakanlar Kurulu, Tan, Tasvir-i Efkar ve Haber gazetelerini yedişer gün kapattı.

1942 - İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri Almanya'nın Düsseldorf şehrine 100 bin bomba attı.

1943 - İstanbul Kapalıçarşı'da yangın çıktı; 200'den fazla dükkân yandı.

1943 - Alman askerleri Roma'yı işgal etti.

1960 - OPEC kuruldu.

1962 - Milli Birlik Komitesi'nin 27 Mayıs sonrası Doğu Anadolu'dan sürdüğü 55 toprak ağasının köylerine dönüşü TBMM tarafından yasalaştırıldı.

1965 - Türkiye Hindistan'ın Pakistan'dan çekilmesini istedi ve Pakistan'a silah gönderdi.

1970 - Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye'de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Meclis'te reddedildi.

1977 - Oleyis Sendikası Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'ndan (Türk-İş) ayrılarak Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) katıldı.

1979 - Türkiye İşçi Partisi Adana eski il başkanı Avukat Ceyhun Can öldürüldü.

1981 - Picasso'nun Guernica tablosu 40 yıl sonra ABD'den İspanya'ya döndü.

1987 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasım günü erken genel seçim yapılması kararı aldı. Türkiye 104 seçim bölgesine ayrıldı. En çok milletvekilini İstanbul (45), en az milletvekilini Bilecik (2) ve Hakkâri (2) çıkartacaktı.

1987 - Macaristan'ın sınırı açmasıyla, binlerce Doğu Alman vatandaşı ülkelerinden ayrılmaya başladı.

1989 - TBKP oluşumuna muhalif olarak TKP kadrolarından bir grup 10 Eylül Dergisi'ni çıkarmaya başladı.

1994 - Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP), kuruldu.

2001 - Beyoğlu'ndaki Gümüşsuyu semtinde bulunan polis noktasına DHKP-C tarafından intihar saldırısı düzenlendi. Saldırıda, saldırgan dahil dört kişi hayatını kaybederken 23 kişi yaralı olarak kurtuldu.

2004 - Akşama Doğru yayından kaldırıldı.

2008 - İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN'de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyi başladı.

2008 - İran'ın merkez üssü Hürmüzgan eyaletine bağlı Bender Abbas kentinin 46 kilometre batısı olan, 7.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

Doğumlar

1169 - II. Aleksios Komnenos, Bizans imparatoru (ö. 1183)

1659 - Henry Purcell, İngiliz besteci (ö. 1695)

1714 - Niccolò Jommelli, İtalyan besteci (ö. 1774)

1866 - Jeppe Aakjær, Danimarkalı yazar (ö. 1930)

1892 - Arthur Compton, Nobel Fizik Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (ö. 1962)

1897 - Georges Bataille, Fransız sosyolog ve yazar (ö. 1962)

1910 - Gaston Defferre, Fransız siyasetçi

1914 - Robert Wise, ABD'li film yönetmeni (ö. 2005)

1937 - Jared Diamond, ABD'li biyolog, yazar

1938 - Karl Lagerfeld, Alman moda tasarımcısı

1941 - Stephen Jay Gould, ABD'li paleontolog (ö. 2002)

1943 - Tezer Özlü, Türk yazar (ö. 1986)

1944 - M. Şerefettin Canda, Mustafa Kemal Üniversitesi'nin rektörü

1945 - Jose Feliciano, Porto Rikolu şarkıcı

1945 - Dennis Burkley, ABD'li oyuncu (ö. 2013)

1948 - Tony Gatlif, Cezayirli yönetmen

1956 - Ufuk Güldemir, gazeteci (ö. 2007)

1960 - Colin Firth, İngiliz oyuncu

1968 - Guy Ritchie, İngiliz yönetmen

1974 - Ebru Cündübeyoğlu, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu

1974 - Hande Fırat, Türk muhabir ve televizyoncu

1976 - Alexander Zach, Avusturyalı politikacı (LİF)

1993 - Yuki Nishino, Japon buz patenci

Ölümler

MÖ 210 - Qin Shi Huang, ilk Çin imparatoru (d. MÖ 247)

1797 - Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (d. 1759)

1854 - Erzurumlu Emrah, Türk halk şairi (d. 1775)

1898 - Elisabeth, Avusturya imparatoriçesi (suikast) (d. 1837)

1931 - Dimitri Egorov, Rus matematikçi (d. 1869)

1948 - I. Ferdinand, bağımsız Bulgaristan'ın ilk çarı (d. 1861)

1971 - Pier Angeli, İtalyan aktris (d. 1932)

1976 - Dalton Trumbo, ABD'li romancı, senaryo yazarı (d. 1905)

1979 - Agostinho Neto, Angolalı şair, devlet başkanı (d. 1922)

1983 - Felix Bloch, Nobel Fizik Ödülü sahibi İsviçreli fizikçi (d. 1905)

1994 - Max Morlock, Alman futbolcu (d. 1925)

1996 - Bekir Sıdkı Sezgin, Türk ses sanatkarı ve bestekar (d. 1936)

2007 - Jane Wyman, ABD'li aktris, Ronald Reagan'ın ilk eşi (d. 1917)

Tatiller ve özel günler

Cebelitarık Milli Günü

Çin Öğretmenler Günü

9 Eylül

Olaylar

MÖ 479 - Platea Muharebesi gerçekleşti.

1543 - Mary Stuart, daha 9 yaşındayken taç giyerek İskoçya Kraliçesi oldu.

1570 - Lefkoşa Türkler tarafından fethedildi.

1850 - Kaliforniya, 31. eyalet olarak ABD'ye kabul edildi.

1886 - Bern Uluslararası Telif Hakları Konvansiyonu toplandı.

1892 - Jüpiter'in beşinci uydusu olan Amalthea (uydu) bulundu.

1921 - Sakarya Savaşı'nda Mustafa Kemal Paşa, bazı komutanlarla Yunan birliklerinin mukavemetinin kırıldığı Polatlı'nın kuzeyindeki Zafertepe'ye gelerek, Yunan Ordusunun durumunu inceledi.

1922 - İzmir'in Kurtuluşu: Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Ordusu'nu önüne katan Türk Ordusu işgal altında bulunan İzmir'e girdi.

1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.

1933 - İzmir Enternasyonal Fuarı'nın çekirdeğini oluşturan "9 Eylül Panayırı" ilk defa, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından açıldı.

1940 - Macar ordusu 87 Romeni ve de 6 Yahudiyi Treznea Katliamı'nda öldürdü.

1945 - Çin-Japon Savaşı (1937-1945) sona erdi.

1948 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kuruluşunu ilan etti.

1955 - Türk Hükümeti, 6-7 Eylül Olaylarında zarar gören kişi ve kuruluşlara yardım kararı aldı.

1971 - Boğaziçi Üniversitesi'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.

1974 - 11. Antalya Film Şenliği'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Ömer Lütfi Akad'ın Düğün filmi aldı.

1974 - Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali açıldı.

1982 - Türkiye'nin Burgaz Konsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni kişilerce öldürüldü.

1991 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) yeniden faaliyete geçti.

1992 - İspanya, Katalonya bölgesinin özerkliğini tanıdı.

1993 - İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.

1993 - Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) kuruldu.

1993 - atv yayına başladı.

1995 - Türkiye Güzeli Yeşim Palandüz, Dünya Güzeli seçildi.

2001 - 12 Dev Adam, Türkiye'de düzenlenen Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu.

2004 - Cakarta'da bulunan Avustralya Büyük Elçiliği'nin dışında bomba patladı, olayda 10 kişi hayatını kaybetti.

2009 - İstanbul'da son 80 yılın en yüksek yağışı yaşandı. Su taşkınları nedeniyle çok sayıda insan yaşamını yitirdi, büyük çapta maddi hasar oluştu.

2010 - San Bruno, California, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir doğal gaz hattı 300 metre yüksekliğinde bir ateş duvarı oluşturarak patladı.

2011 - Dünya'nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı.

Doğumlar

214 - Aurelian, Roma İmparatoru (ö. 275)

384 - Honorius, önce Roma imparatoru, sonra Batı Roma imparatoru (ö. 423)

1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (ö. 1643)

1737 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (ö. 1798)

1778 - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842)

1828 - Lev Tolstoy, Rus yazar (ö. 1910)

1869 - Abdullah Cevdet, Osmanlı siyaset adamı ve düşünür (ö. 1932)

1906 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (ö. 1971)

1908 - Cesare Pavese, İtalyan ozan ve romancı (ö. 1950)

1909 - Arthur Jonath, Alman atlet (ö. 1963)

1928 - Sol LeWitt, ABD'li heykeltıraş ve ressam (ö. 2007)

1932 - Müşfik Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2012)

1935 - Demir Özlü, Türk yazar

1943 - Başar Sabuncu, Türk oyuncu, senaryo yazarı ve yönetmen (ö. 2015)

1965 - Cihat Levent, eski Türk milli basketbolcu

1966 - Adam Sandler, ABD'li aktör

1967 - Anna Malle, ABD'li porno yıldızı.(ö. 2006)

1970 - Tülay Günal, Türk oyuncu

1972 - George Perez, ABD'li aktör

1976 - Mick Blue, Avusturyalı porno aktörü

1977 - Fatih Tekke, Türk futbolcu

1978 - Arzu Şahin, Türk halk müziği sanatçısı

1979 - Gökçe (şarkıcı), Türk şarkıcı

1980 - Michelle Williams, ABD'li oyuncu

1982 - Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu

1986 - İbrahim Kendirci, Türk oyuncu

1987 - Alexandre Song, Kamerunlu futbolcu

1987 - Clayton Snyder, ABD'li oyuncu

1987 - Gökhan Keser, Türk şarkıcı

Ölümler

276 - Florianus, Roma İmparatoru

1000 - I. Olaf, Norveç kralı (d. 960)

1087 - I. William, İngiltere kralı (d. 1028)

1487 - Çengua, Çin imparatoru (d. 1447)

1513 - IV. James, İskoç kralı (d. 1473)

1569 - Pieter Brueghel, Hollandalı ressam (d. 1525)

1891 - Jules Grévy, Fransız devlet adamı (d. 1807)

1898 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (d. 1842)

1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864)

1941 - Hans Spemann, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Alman embriyolog (d. 1869)

1942 - Tuğbay Şevki Savaşcı, İstiklal Savaşı gazisi (d. 1878)

1976 - Mao Zedong, Çin Komunist Partisi kurucusu (d. 1893)

1981 - Jacques Lacan, Fransız psikiyatrist (d. 1901)

1984 - Yılmaz Güney, yönetmen ve sinema oyuncusu (d. 1937)

1985 - Erkan Yücel, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)

1985 - Sırrı Atalay, Türk Siyasetçi, hukukçu (d. 1919)

1995 - Erik Nilsson, İsveç futbolcu (d. 1916)

1997 - Burgess Meredith, ABD'li aktör (d. 1907)

1998 - Semiha Şakir, çok sayıda okul ve hastane yaptıran hayırsever

2001 - Ahmet Şah Mesut, Afgan askeri lider (d. 1953)

2006 - Mehmet Emin Aga, İskeçe seçilmiş müftüsü (Batı Trakya-Yunanistan) (d. 1932)

Tatiller ve özel günler

Krizantem Günü

Kuzey Kore Cumhuriyet Günü

Tacikistan Bağımsızlık Günü

8 Eylül

Olaylar

1331 - Stefan Dušan kendini Sırp kralı ilan etti.

1380 - Kulikovo muharebesi: Ruslar, Tatar ve Moğol ordularını yendi, ilerlemelerini durdurdu.

1449 - Tumu Kalesi muharebesi: Moğollar Çin imparatorunu esir aldı.

1504 - Michelangelo'nun Davut Heykeli Floransa'da açıldı.

1514 - Orsha muharebesi: Litvanyalılar ve Polonyalılar Rusları yendi.

1529 - Kanuni Sultan Süleyman Budapeşte'yi fethetti.

1609 - Mimar Sedefkar Mehmet Ağa, I. Ahmed'in isteği üzerine, Sultanahmet Külliyesi'nin inşasına başladı. Külliye, 8 yıl sonra tamamlandı ve kullanıma açıldı.

1664 - İngiltere Kralı'nın kardeşi York Dükü Hollanda sömürgesi olan Yeni Amsterdam'ı İngiltere'ye bağladı.Amerika'nın doğusundaki kentin adı dükün ünvanından esinlenerek New York(Yeni York) oldu.

1688 - Belgrad, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu önderliğindeki kuşatma sonrasında Osmanlı hakimiyetinden çıktı.

1831 - IV. William Büyük Britanya kralı oldu.

1862 - Osmanlı Devleti ile Büyük Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.

1886 - Johannesburg'un temeli atıldı.

1888 - İngiliz futbol liginde ilk maç oynandı.

1888 - Karındeşen Jack ikinci kurbanı olan Annie Chapman'ı öldürdü.

1900 - Galveston, Teksas bölgesinde şiddetli kasırga: yaklaşık 8000 kişi öldü.

1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Manisa'ya girdi.

1926 - Almanya'nın Milletler Cemiyeti'ne girmesine izin verildi.

1930 - 3M şirketi, şeffaf yapışkan bant'ın satışına başladı.

1934 - Bir yolcu gemisi, New Jersey açıklarında yandı; 135 kişi öldü.

1941 - II. Dünya Savaşı: Alman birliklerinin Leningrad Kuşatması başladı.

1946 - Bulgaristan'da referandum sonucu monarşi sona erdi.

1951 - San Francisco Barış Antlaşması: 48 BM üyesi ve Japonya arasında resmi barış anlaşması imzalandı.

1952 - Ernest Hemingway'in İhtiyar Adam ve Deniz adlı romanı basıldı.

1954 - SEATO (Güney Asya Paktı) kuruldu.

1968 - Balkan Atletizm Yarışmaları'nda maraton dalında İsmail Akçay birinci, Hüseyin Aktaş ikinci oldu.

1974 - ABD Başkanı Gerald Ford, eski başkan Richard Nixon'u Watergate skandalı'ndaki sorumluluğundan dolayı affetti.

1977 - İkinci Milliyetçi Cephe hükümeti Ekonomik İstikrar Önlemleri Paketini açıkladı.

1991 - Makedonya bağımsızlığını ilan etti.

2009 - Trakya'da sel felaketi: 31 Türk vatandaşı öldü.

Doğumlar

1157 - I. Richard (Aslan Yürekli Richard), İngiliz kralı (ö. 1199)

1474 - Ludovico Ariosto, İtalyan şair (ö. 1533)

1779 - IV. Mustafa, Osmanlı padişahı (ö. 1808)

1804 - Eduard Mörike, Alman şair (ö. 1875)

1830 - Frederic Mistral, Fransız şair (ö. 1914)

1841 - Antonín Dvořák, Bohemyalı besteci (ö. 1904)

1881 - Refik Saydam, Türkiye Cumhuriyeti'nin 4. başbakanı (ö. 1942)

1901 - Hendrik Frensch Verwoerd, Güney Afrika Başbakanı (ö. 1966)

1925 - Peter Sellers, İngiliz aktör ve komedyen (ö. 1980)

1937 - Cüneyt Arkın, Türk sinema oyuncusu

1941 - Bernie Sanders, ABD'li Senatör

1946 - Aziz Sancar, Türk, Amerikalı bilim insanı

1971 - Martin Freeman, İngiliz aktör

1972 - Ioamnet Quintero, Kübalı yüksek atlamacı

1976 - Burcu Esmersoy, Türk televizyon sunucusu ve oyuncu.

1978 - Alicia Rhodes, Britanyalı kadın porno yıldızı

1988 - Gustav Schäfer, Tokio Hotel'in bateristi

1989 - Bilal Hancı, Türk internet fenomeni

1990 - Musa Nizam, Türk futbolcu

Ölümler

780 - IV. Leo Hazar, Bizans imparatoru (d. 750)

1134 - I. Alfonso, Aragon ve Navarra kralı (d. 1073)

1560 - Amy Robsart, Robert Dudley'in eşi (d. 1532)

1894 - Hermann von Helmholtz, Alman fizikçi (d. 1821)

1933 - I. Faysal, Irak Kralı (d. 1883)

1942 - Rıza Nur, Türk siyasetçi, yazar ve hekim (d. 1879)

1943 - Julius Fučík, Çek gazeteci (d. 1903)

1949 - Richard Strauss, Alman besteci (d. 1864)

1952 - William Frederick Lamb, ABD’li mimar (d. 1883)

1965 - Hermann Staudinger, Nobel Kimya Ödülü sahibi Alman kimyager (d. 1881)

1970 - Percy Spencer, mikrodalga fırının mucidi ABD'li mühendis (d. 1894)

1977 - Zero Mostel, ABD'li aktör (Damdaki Kemancı) (d. 1915)

1981 - Hideki Yukawa, Nobel Fizik Ödülü sahibi Japon fizikçi (d. 1907)

1985 - John Franklin Enders, Nobel ödülü almış ABD'li tıp bilimcisi (d. 1897)

1991 - Alex North, Film müzikleri ile tanınmış ABD'li besteci (d. 1910)

2003 - Leni Riefenstahl, Alman film yönetmeni (d. 1902)

2003 - Recep Yazıcıoğlu, Türk kaymakam ve vali (d. 1948)

2008 - Şerif Benekçi, Türk yazar (d. 1950)

2014 - Sencer Divitçioğlu, Asya tipi üretim tarzı fikirleriyle tanınan İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi, akademisyen (d. 1927)

Tatiller ve özel günler

Dünya fizyoterapistler günü

7 Eylül

Olaylar

70 - İmparator Titus komutasındaki Roma İmparatorluğu ordusu Kudüs'ü işgal etti, şehir yağmalandı.

1776 - Dünyada ilk kez bir denizaltı saldırısı düzenlendi. Amerikalıların imal ettiği Turtle (Tr: Kaplumbağa) adlı araç suyun altından giderek New York limanında demirlemiş İngiliz donanmasının bayrak gemisi HMS Eagle'ın altına zaman ayarlı bir bomba iliştirdi. Saldırı başarısız olmuştur.

1782 - William Herschel kendi tasarımı olan teleskopla Satürn Bulutsusunu keşfetti.

1812 - Moskova'ya yürüyen Napolyon, Rusları şehrin 70 mil batısındaki Borodino'da yendi.

1813 - Sam Amca takma ismi ABD için ilk defa yerel bir gazetede kullanıldı.

1822 - Portekiz sömürgesi Brezilya bağımsızlığına kavuştu.

1901 - 19. yüzyılda Çin üzerindeki ekonomik ve siyasi etkisine karşı çıkartılan bir Boxer Ayaklanması sona erdi.

1916 - İngiliz uçakları Haydarpaşa Garı'nı bombaladı.

1923 - İkdam, Akşam, İleri, Tercüman-ı Hakikat, Tevhid-i Efkar, Tanin, Vatan ve Vakit gazeteleri, dizgici grevi nedeniyle çıkamayınca ortaklaşa "Müşterek" gazetesini yayımlamaya başladı. "Müşterek" gazete iki hafta çıktı.

1927 - ABD'li mucit Philo Taylor Farnsworth tamamen elektronik sistemle çalışan ilk televizyonu geliştirdi.

1938 - Hatay Devleti Anayasası kabul edildi. Başbakan Abdurrahman Melek, "Programımızın ruhu ve esası Kemalizm rejimi ve bütün icabatıdır" dedi.

1940 - II. Dünya Savaşı: Nazi Almanyası Londra'yı bombalamaya başladı. 57 gün kesintisiz devam eden gece bombardımanlarına The Blitz adı verilmişti.

1943 - II. Dünya Savaşı; İtalya müttefiklere teslim oldu.

1946 - Cumhuriyet tarihinin ilk büyük devalüasyonu yapıldı. Bir Amerikan Doları'nın değeri 131.5 kuruştan 280 kuruşa yükseltildi.

1947 - Türkiye - Irak Dostluk Antlaşması imzalandı.

1956 - BM'de Köleliğin, Köle Ticaretinin ve Köleliğe Benzer Kurum ve Uygulamaların Kaldırılması Ek Sözleşmesi kabul edildi.

1958 - Ana muhalefet lideri, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, "Sehpalar kurulursa nasıl işleyeceğini kimse bilemez" dedi. Demeç, Başbakan Adnan Menderes'in, "idam sehpalarında can verenlerden ders alsalar ya" açıklamasına yanıttı.

1977 - İstanbul'da tüp gaz kuyrukları. Tüp gaz, peşin parayla sıra numarası alınarak satılıyor.

1978 - İran'da Şah Muhammed Rıza Pehlevi karşıtı gösterilere 20 bin kişi katıldı.

1979 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Dostlar Tiyatrosu'nun “Brecht Kabare” oyununu yasaklandı.

1982 - Esenboğa katliamı sanığı Levon Ekmekçiyan tek celsede idam cezasına çarptırıldı.

1985 - Kuşadası yakınlarındaki yangın söndürme çalışmalarında 14 er yanarak öldü.

1986 - Şili'de Pinochet suikasta uğradı, 5 koruması öldü.

1986 - Desmond Tutu, Güney Afrika’da ilk siyahi Anglikan Kilisesi lideri oldu.

2011 - Lokomotiv Yaroslavl buz hokeyi takımını taşıyan Yak-Servis 9634 sefer sayılı Yakovlev Yak-42 tipi uçak Yaroslavl havalimanından kalkışının ardından Volga Nehri'ne düştü. Uçakta bulunan 45 kişiden 43'ü olay anında, Alexander Galimov ise 5 gün sonra hayatını kaybetti. Kazada sadece uçak mühendisi Alexander Sizov hayatta kaldı.

Doğumlar

1533 - I. Elizabeth, İngiltere kraliçesi (ö. 1603)

1726 - Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon, Fransız natüralist, matematikçi, kozmolog ve ansiklopedi yazarı (ö. 1788)

1726 - François-André Danican Philidor, Fransız satranççı ve besteci (ö. 1795)

1791 - Giuseppe Gioacchino Belli, Romalı şair (ö. 1863)

1836 - Henry Campbell-Bannerman, Birleşik Krallık başbakanı (ö. 1908)

1877 - Milan Nedić, Sırp general ve politikacı (ö. 1946)

1907 - Ahmet Adnan Saygun, Klasik Batı Müziği bestecisi (ö. 1991)

1908 - Michael DeBakey, ABD'li cerrah (ö. 2008)

1908 - Merna Kennedy, ABD'li sinema oyuncusu (ö. 1944)

1909 - Elia Kazan, ABD'li yönetmen (ö. 2003)

1911 - Todor Zhivkov, Bulgar devlet adamı (ö. 1998)

1916 - Halil İnalcık, Türk tarihçi

1922 - Necdet Calp, Türk bürokrat ve siyasetçi (ö. 1998)

1926 - Samuel Goldwyn, Jr., ABD'li yönetmeni (ö. 2015)

1926 - Ed Warren, ABD'li demonolojist ve yazar (ö. 2006)

1930 - I. Baudouin, Belçika kralı (ö. 1993)

1931 - Bruce Reynolds, İngiliz çete lideri (ö. 2013)

1934 - Ömer Karami, Lübnanlı siyasetçi (ö. 2015)

1935 - Abdou Diouf, Senegal ikinci cumhurbaşkanı

1940 - Dario Argento, İtalyan film yönetmeni, yapımcı ve senarist

1940 - Erkut Taçkın, Türk müzisyen

1940 - Abdurrahman Vahit, Endonezyalı siyasetçi (ö. 2009)

1943 - David Dein, İngiliz spor adamı

1949 - Gloria Gaynor, ABD'li şarkıcı

1952 - Susan Blakely, ABD'li oyuncu

1954 - Michael Emerson, ABD'li oyuncu

1955 - Nursun Kayıran, Türk bürokrat

1958 - Bayram Ali Bayramoğlu, Türk siyasetçi

1958 - Goran Hadžić, Krayina Sırp Cumhuriyeti eski devlet başkanı

1962 - Hasan Vezir, Türk teknik direktör, eski milli futbolcu

1963 - Betül Tarıman, Türk şair

1965 - Tomáš Skuhravý, Çek eski millî futbolcu

1970 - Tom Everett Scott, ABD'li oyuncu

1972 - Markus Münch, Alman futbolcu

1973 - Alex Kurtzman, ABD'li yapımcı

1973 - Shannon Elizabeth, ABD'li eski model ve oyuncu

1974 - Stéphane Henchoz, İsviçreli eski millî futbolcu

1976 - Oliver Hudson, ABD'li aktör

1977 - Kaan Berberoğlu, Türk yüzücü

1977 - Fedde le Grand, Hollandalı DJ ve prodüktör

1979 - Mehmet Ali Nuroğlu, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1979 - Ersin Güreler, Türk futbolcu

1980 - Emre Belözoğlu, Türk futbolcu

1980 - Gabriel Milito, Arjantinli futbolcu

1980 - Nigar Cemal, Azerbaycanlı şarkıcı

1981 - Gökhan Zan, Türk futbolcu

1983 - Mehmet Topuz, Türk futbolcu

1984 - Vera Zvonareva, Rus tenisçi

1984 - João Miranda de Souza Filho, Brezilya futbolcu

1985 - Georgi Sarmov, Bulgar futbolcu

1988 - Kevin Love, ABD'li basketbolcu

1988 - Yağmur Koçyiğit, Türk voleybolcu

1990 - Boualem Khoukhi, Katarlı futbolcu

Ölümler

1550 - Niccolò Tribolo, İtalyan manerist sanatçı (d. 1500)

1566 - Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu onuncu padişahı (d. 1494)

1566 - Nikola Šubić Zrinski, Hırvat asker (d. 1508)

1840 - Étienne Jacques Joseph Macdonald, Fransız asker (d. 1765)

1871 - Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1815)

1910 - William Holman Hunt, İngiliz ressam (d. 1827)

1922 - William Stewart Halsted, ABD'li cerrah (d. 1852)

1951 - Maria Montez, Dominik asıllı ABD'li aktris (d. 1912)

1954 - Glenn Scobey Warner, Amerikan futbolu koçu (d. 1871)

1960 - Wilhelm Pieck, Alman Komünist Partisi ve Komintern yöneticilerinden, Almanya Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı (d. 1876)

1961 - Pieter Sjoerds Gerbrandy, Hollandalı devlet adamı (d. 1885)

1962 - Karen Blixen, Danimarkalı yazar (d. 1885)

1971 - Albert Caraco, Fransız asıllı Uruguay vatandaşı filozof, yazar, denemeci ve şair (d. 1919)

1974 - Celâl Sılay, Türk şair ve öykü yazarı (d. 1914)

1981 - Christy Brown, İrlandalı yazar ve ressam (d. 1932)

1984 - Liam O'Flaherty, İrlandalı yazar (d. 1896)

1984 - Jennifer Kendal, İngiliz aktris (d. 1933)

1987 - Sait Ağar, Türk siyasetçi (d. 1920)

1988 - Sedad Hakkı Eldem, Türk mimar (d. 1908)

1990 - Alan John Percivale Taylor, İngiliz tarihçi ve gazeteci (d. 1906)

1990 - Fuat Börekçi, Türk siyasetçi (d. 1909)

1991 - Edwin McMillan, Amerikalı nükleer fizikci (d. 1907)

1994 - James Clavell, Avustralyalı yazar (d. 1924)

1994 - Terence Young, İngiliz sinema yönetmeni (d. 1915)

1996 - Bibi Besch, ABD'li aktris (d. 1940)

1997 - Mobutu Sese Seko, Demokratik Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı (d. 1930)

1997 - Mustafa Tayyar, Türk siyasetçi (d. 1914)

2001 - Spede Pasanen, Finlandiyalı yönetmen (d. 1930)

2005 - Musa Arafat, Filistinli devlet adamı (d. 1940)

2005 - Efkan Efekan, Türk sinema oyuncusu (d. 1935)

2005 - Sergio Endrigo, İtalyan şarkıcı (d. 1933)

2005 - Enver Kaplan, Türk siyasetçi (d. 1921)

2009 - Muammer Yazar, Türk hukukçu (d. 1917)

2010 - John Kluge, ABD'li işadamı (d. 1914)

2012 - Kemal Merkit, Türk motosikletçi (d. 1960)

2014 - Kwon Ri-Se, Japon şarkıcı ve manken (d. 1991)

Tatiller ve özel günler

Fırtına : Bıldırcın Geçişi Fırtınası