14 Eylül

Olaylar

1812 - Fransa İmparatoru Napolyon, ordularının başında büyük bir yangının sürdüğü Moskova'ya girdi.

1829 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya İmparatorluğu arasında Edirne Antlaşması imzalandı.

1867 - Karl Marx'ın yazdığı Kapital'in ilk cildi yayımlandı.

1901 - ABD Başkanı William McKinley öldü ve yerine Başkan Yardımcısı Theodore Roosevelt geçti. McKinley 6 Eylül 1901'de New York'ta fuar açarken, Polonyalı Leon Czolgosz tarafından yapılan suikast sonucunda vurulmuştu.

1919 - Sivas'ta İrade-i Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı.

1922 - İzmir'e bağlı Bergama ilçesi düşman işgalinden kurtuldu.

1923 - Lozan Antlaşması uyarınca Edirne'ye bağlı Karaağaç Tren İstasyonu Yunanlardan teslim alındı.

1930 - Son Posta gazetesi sorumlu müdürü Selim Ragıp Bey (Emeç) tutuklandı.

1933 - Türkiye ile Yunanistan Dostluk Antlaşması imzaladı.

1936 - Milli Eğitim Bakanlığı, ilkokullarda okutulacak "Alfabe" kitabını kabul etti. Alfabe'nin yazarları: Murat Özgün ve İlhan Gökçe.

1944 - Radyo istasyonlarının kurulması ve genişletilmesi yasası çıktı.

1954 - Fransa, Profesör Tevfik Remzi Kazancıgil'e Légion d'honneur nişanı verdi.

1956 - Akis Dergisi toplatıldı.

1960 - Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezüella OPEC'i kurdu.

1963 - Ömür boyu hapse mahkûm eski Demokrat Parti Milletvekili Zeki Erataman tedavi gördüğü hastaneden kaçtı. Daha sonra Erataman'ın Yunanistan'a iltica ettiği açıklandı.

1969 - Balkan Boks Şampiyonası'nda Seyfi Tatar ile Celal Sandal şampiyon oldu.

1970 - Filistinli gerillalar Ürdün'ün ikinci büyük şehri İrbid'i kontrol altına aldılar.

1971 - Bilim ve Sosyalizm Yayınları sahibi Süleyman Ege Lenin'in "Devlet ve İhtilal" kitabı nedeniyle 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.

1972 - Aşık Mahsuni başbakana hakaret ettiği iddiasıyla yargılandı.

1974 - Sinema oyuncusu ve yönetmeni Yılmaz Güney, Adana'nın Yumurtalık ilçesi yargıcı Sefa Mutlu'yu öldürdü.

1980 - Sıkıyönetim komutanlıklarınca Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) yöneticilerinin teslim olması istendi.

1980 - Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş teslim oldu ve Uzunada'ya gönderildi.

1997 - Van'da gerilim hattına takılan askeri helikopterin düşmesi sonucu 10 asker hayatını kaybetti.

1999 - YÖK Rektörler Komitesi, üniversite yerleşkelerinde, açık ya da kapalı alanlarda baş örtüsünü yasaklayan ortak karar aldı. Kimlik kartındaki fotoğraf, derslikler, laboratuvarlar, sosyal tesis ve spor alanlarında da baş örtüsü yasağı konuldu.

Doğumlar

786 - Memun, Abbasi Halifesi (ö. 833)

1769 - Alexander von Humboldt, Prusyalı doğa bilimci ve kâşif (ö. 1859)

1837 - Nikolai Vasilieviç Bugaev, Rus matematikçi (ö. 1903)

1849 - Ivan Pavlov, Rus fizyolog (ö. 1936)

1870 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1938)

1883 - Margaret Sanger, ABD'li doğum kontrolü savunucusu ve aktivist (ö. 1966)

1910 - Jack Hawkins, İngiliz aktör (ö. 1973)

1922 - Şükrü Gülesin, Türk eski millî futbolcu, teknik direktör ve spor yazarı (ö. 1977)

1923 - Semahat Geldiay, Türk zoolog (ö. 2002)

1926 - Michel Butor, Fransız yazar (ö. 2016)

1928 - Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (ö. 2001)

1934 - Kate Millett, ABD'li feminist yazar

1947 - Sam Neill, İrlandalı aktör

1965 - Dimitri Medvedev, Rus siyasetçi

1965 - Hülya Gülşen Irmak, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1970 - Frank Christoph Schnitzler, Alman ressam, şair, müzisyen ve aktör

1971 - İclal Aydın, Türk oyuncu, yazar ve şair

1973 - Andrew Lincoln, İngiliz oyuncu

1975 - Gökhan Mumcu, Türk dizi ve sinema oyuncusu

1977 - Alex de Souza, Brezilyalı futbolcu

1983 - Amy Jade Winehouse, İngiliz şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (ö. 2011)

1985 - Aya Ueto, Japon şarkıcı ve oyuncu

1986 - Barış Özbek Almanya doğumlu Türk futbolcu

1994 - Hailey Anne Nelson, ABD'li oyuncu

Ölümler

23 - Julius Caesar Drusus, İmparator Tiberius'un tek oğlu (zehirlenerek) (d. MÖ 13)

775 - V. Konstantin, Bizans İmparatoru (d. 718)

786 - El Hadi, Abbasi halifesi (d. 764)

1146 - İmadeddin Zengi, Büyük Selçuklular'ın Musul ve Halep Atabeyi ve Zengi hanedanının kurucusu (d. 1085)

1321 - Dante Alighieri, İtalyan ozan ve politikacı (d. 1265)

1851 - James Fenimore Cooper, ABD'li yazar (d. 1789)

1852 - Arthur Wellesley, Britanyalı asker ve devlet adamı (d. 1769)

1901 - William McKinley, ABD'nin 25. Başkanı (d. 1843)

1916 - José Echegaray y Eizaguirre, İspanyol yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1832)

1927 - Isadora Duncan, ABD'li dansçı (d. 1877)

1936 - Irving Thalberg, ABD'li film yapımcısı (d. 1899)

1937 - Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı (d. 1850)

1966 - Cemal Gürsel, Türkiye'nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1895)

1982 - Beşir Cemayel, Lübnan Devlet Başkanı (bombalı saldırıda) (d. 1947)

1982 - Grace Kelly, ABD'li aktris ve Monako Prensesi (d. 1929)

1984 - Richard Brautigan, ABD'li yazar (d. 1935)

1998 - Mehmed Kemal Kurşunlu, Türk gazeteci, yazar ve şair

1999 - Charles Crichton, İngiliz film yönetmeni (d. 1910)

2005 - Robert Wise, ABD'li film yönetmeni ve yapımcı (d. 1914)

2009 - Patrick Swayze, ABD'li aktör, dansçı ve şarkı sözü yazarı (d. 1952)